متأسفانه جنگل‌های هیرکانی با چالش‌های متعددی مواجه هستند
کمال آنلاین : جنگل های هیرکانی ده ها میلیون سال قدمت دارند و باز مانده آنها در جهان تنها در ایران و قسمتی از کشور آذربایجان قرار دارد . جنگل هیرکانی ایران در ۳ استان گیلان، مازندران و گلستان از دوره سوم زمین شناسی تا کنون گسترده شده اند . جنگل های هیرکانی ایران دارای درختان کهنسال و با ارزش هستند وبه دلیل تاثیر وجودشان بر زمین به عنوان کهنسال ترین جنگل های جهان در فهرست میراث طبیعی یونسکو قرار گرفته اند وبه ثبت جهانی رسیده اند . آنچه جنگل های ارزشمند هیرکانی در معرض نابودی قرار می دهد ، تصمیمات سود جویانه و اقدامات اشتباه است، جاده سازی ، معدن کاوی ، ویلا سازی و انواع تصرف ها چرای بی رویه دام، قاچاق چوب و.....از جمله اقداماتی است که این میراث طبیعی جهان را با خطر جدی مواجه می کند و تصمیماتی نظیر کاشت یگ میلیارد اصله درخت هم نمی تواند خسارت بزرگ تحمیل شده بر این جنگل را جبران کند.
حفظ آب و خاک در هیرکانی ، هر هکتار جنگل سالانه ۷۰ تن گرد وخاک وغبار را جذب می کند وبه نظر کار شناسان جنگل هیرکانی در هر هکتار ۱۵۰۰ متر مکعب آب ذخیره و کمک زیادی به جلوگیری از فرسایش خاک می کند . میزان ذخیره آب در جنگل هیرکانی معادل ذخیره سالانه یکی از سد های بزرگ کشور است.
یکی از مسئولان سابق منابع طبیعی : از صدور تودیع مجوز برداشت درختان شکسته وافتاده جنگل هیرکانی خبر داده ، که‌این موضوع مغایر با پلان مدیریتی جنگل هیرکانی در پرونده ثبت جهانی است و به گفته فعالان و کارشناسان محیط زیست گامی جدید برای نابودی جنگل هیرکانی و مرگ قطعی درختان هیرکانی است.!؟
متأسفانه جنگل‌های هیرکانی با چالش‌های متعددی مواجه هستند. تخریب‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی از جمله قطع بی‌رویه درختان، تغییر کاربری اراضی، و ساخت‌وسازها تهدیدی جدی برای این اکوسیستم هستند. همچنین تغییرات اقلیمی تأثیرات منفی زیادی بر روی این جنگل‌ها داشته و باعث تغییرات در اکوسیستم این منطقه شده است؛ علاوه بر این، آلودگی و شکار بی‌رویه نیز از دیگر تهدیدات برای این جنگل‌ها محسوب می‌شوند. برای مقابله با این تهدیدات نیاز به برنامه‌ریزی مناسب، اجرای طرح‌های حفاظتی و مشارکت مردم داریم.
برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی باید برنامه‌ریزی‌های جامع و متناسب با ویژگی‌های این اکوسیستم انجام شود. در این راستا، ایجاد مناطق حفاظت‌شده، توسعه مشارکت محلی، نظارت دقیق بر فعالیت‌های انسانی و افزایش آگاهی عمومی از جمله اقدامات ضروری هستند؛ همچنین نیاز داریم تا سازمان‌های محیط‌زیست، منابع طبیعی و دولت برنامه‌های ویژه‌ای برای مقابله با تخریب‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی طراحی و اجرا کنند؛ برگزاری کمپین‌های اطلاع‌رسانی و ارتقاء دانش محیط‌زیستی در بین مردم محلی می‌تواند در این راه مؤثر باشد.
جنگل‌های هیرکانی علاوه بر ارزش زیست‌محیطی، می‌توانند برای معیشت جوامع محلی نیز فرصت‌های اقتصادی ایجاد کنند. این فرصت‌ها شامل گردشگری پایدار، بهره‌برداری از محصولات جنگلی مانند میوه‌ها و گیاهان دارویی و ایجاد صنایع چوبی با مدیریت پایدار هستند؛ البته باید توجه داشت که بهره‌برداری از این منابع باید به صورت پایدار و بدون آسیب به اکوسیستم طبیعی صورت گیرد؛ همچنین باید در نظر داشت که بهره‌برداری بدون برنامه‌ریزی می‌تواند تهدیدات جدی برای تنوع زیستی این جنگل‌ها ایجاد کند.
جنگل‌های هیرکانی میراث طبیعی و جهانی ما هستند و برای حفظ آنها نیاز به همکاری مشترک دولت، مردم و سازمان‌های مرتبط داریم. این جنگل‌ها جزو مهم‌ترین ذخایر زیستی جهان هستند و با حفاظت از آنها می‌توان به حفظ تنوع زیستی، مقابله با تغییرات اقلیمی و حفظ تعادل محیط‌زیستی کمک کرد. ما باید با درکی درست از تهدیدات، چالش‌ها و فرصت‌ها، برای حفظ این میراث تلاش کنیم. از شما هم تشکر می‌کنم که این فرصت را برای گفتگو درباره این موضوع مهم فراهم کردید.
حفظ جنگل‌های هیرکانی، تنها مسئولیت مسئولان و نهادها نیست؛ این میراث طبیعی گران‌بها به مشارکت آگاهانه و مسئولانه تک تک افراد جامعه نیاز دارد. آنچه امروز در برابر چشمان ما به عنوان «موزه طبیعی» ایستاده، گنجینه‌ای از تنوع زیستی، تاریخ و اکوسیستم منحصر به فرد است که باید برای نسل‌های آینده حفظ شود. اگر درک درستی از ارزش این جنگل‌ها و تهدیدات آن داشته باشیم، می‌توانیم با اقداماتی مدون و مشارکتی، این میراث جهانی را برای آینده‌ای بهتر حفظ کنیم. جنگل‌های هیرکانی قلب سبز ایران و جهان هستند؛ نگهداری از این قلب، رسالت مشترک تمام انسان‌هاست.