به راستی منابع طبیعی میراث ارزشمند و ماندگار زمین است که خداوند به ما ارزانی داده و امانت داری از این میراث برای همه ما یک وظیفه است
کمال آنلاین /وقتی زیر سایه سار درختان یا کنار ساحل آرام و در پس موج‌های پریشان، نفس می کشیم و اکسیژن آزاد و سالم به ریه‌های خسته ما جان دوباره می بخشد و زندگی را برای ما رقم می‌زند شاید کمتر قدر این نعمت الهی را می‌دانیم یا اصلاً به چگونگی پدید آمدن آن نمی‌اندیشیم، اما در مقابل وقتی در زیر ابرهای سمی آسمان پایتخت و یا دیگر شهرهای آلوده تن به نفس کشیدن می‌دهید آن وقت است پی به ارزش و اهمیت جنگل‌های سر به فلک کشیده شمال کشور می‌برید.
به راستی منابع طبیعی گوهر نایاب و میراث ارزشمند و ماندگار زمین است که خداوند به ما ارزانی داده و حفظ، حراست و امانت داری از این میراث ارزشمند برای همه ما یک وظیفه و تکلیف است چرا که اگر حیات جنگل و منابع طبیعی به مخاطره بیافتد حیات انسان و سایر موجودات هم در معرض خطر قرار خواهد گرفت و این کنش و واکنش همانند زنجیره‌ای محکم به هم وصل هستند.
جنگل‌ها، کوه‌ها، چشمه‌ها، سواحل و دریا سرمایه‌های عظیمی و ارزشمندی هستند که استان‌های شمالی به ویژه مازندران همیشه سبز، همه این مواهب را یک جا باهم دارد. ثروتی ملی که از دیرباز، توجه ویژه‌ای برای حفظ حیات آنان وجود داشت. اما مدتی است که خبرهای خوشی از انفال و اموال عمومی این استان عزیز به گوش نمی‌رسد. در حالی بخشی از کوه‌ها، جنگل‌ها و سواحل گیلان محل تاخت و تاز برخی سودجویان و منفعت طلبان قرار گرفته که مکرر از تریبون‌های مختلف نسبت به کوه خواری و جنگل خواری هشدار داده شده ولی گوش شنوایی برای آن نبوده است.
پدیده شوم کوه‌خواری و جنگل خواری در سال‌های اخیر، نبض حیات این دیار سبز را دچار اختلال کرده و این نبض کند می‌زند پدیده شوم کوه‌خواری و جنگل خواری در سال‌های اخیر، نبض حیات این دیار سبز را دچار اختلال کرده و این نبض کند می‌زند. کوه‌های سر به فلک کشیده، مدتی می‌شود که جلوی چشمان همه، توسط عده‌ای سودجو در حال ناپدید شدن هستند.
جنگل، این نبض تنفس زمین، مدت‌ها است که به یکباره نقطه‌ای از آنکه انسانی گذر نمی‌کند، توسط عده‌ای خاص بلعیده شده، ویلاهایی عظیم و با امکانات، جایگزین می‌شوند. برخی معادن بلای جان کوه‌هایمان شده‌اند. با هر انفجار و لرزشی از استخراج، بخشی از کوه می‌میرد و جانی به ثروت نظام سرمایه‌داری می‌بخشد. مافیای قدرت در پس پرده این تخریب‌ها و آسیب به منابع ملی، تنها نظاره‌گر خسارتی هستند که برای منافع خود، بر جان زمین وارد می‌سازند. ضعف نظارتی و گاهاً نبود نظارت، باعث شده میدان برای سوداگران منابع ملی خالی شود.
روستانشینان حافظان واقعی جنگل‌ها
گذشتگان و نیاکان ما با جنگل خاطره‌ها دارند، آنها با جنگل زندگی می‌کردند و به نوعی با ادبیات جنگل خو گرفته بودند. بدون شک آنها را باید حافظان واقعی جنگل‌ها و منابع طبیعی بدانیم چرا که این روستانشینان و جنگل نشینان زحمت کش بعد از گذشت سال‌ها زندگی در جنگل، نه تنها ذره‌ای از جنگل نکاستند بلکه موجب بارور شدن جنگل‌ها و مراتع و منابع طبیعی شدند و همزاد پنداری منابع طبیعی و انسان‌ها با رفتار جنگل نشینان و روستاییان رنگ واقعیت گرفته بود اما با تصویب و اجرایی شدن طرح خروج دام و جنگل نشینان از جنگل، نه تنها جنگل‌ها و منابع طبیعی حفظ و حراست نشد بلکه راه را برای سودجویان و منفعت طلبان باز کردند.
وجود طبیعت کم نظیر، جنگل‌ها و داشتن آب و هوای مناسب در نقاط مختلف مازندران سبب شده تا مورد توجه بومیان و غیربومیان قرار گیرد و در نتیجه به کوه خواری و جنگل خواری منتج شود.
روستاهای مازندران بیشتر مورد توجه کوه خواران و جنگل خواران قرار گرفته است، ووجود مناظر زیبا در دامنه کوه‌ها و جنگل‌ها سبب شده تا مورد دستبرد، تعدی و تجاوز افراد قرار گیرد.
برای مشاهده پدیده کوه خواری و جنگل خواری کافی است از شهر خارج شده و به حاشیه شهرها و روستاها بروید یقیناً با صحنه‌های شوم کوه خواری و جنگل خواری مواجه خواهید شد که موجب رنجش و نگرانی است.
ساخت ویلاها و آپارتمان‌ها در دامنه کوه‌ها و جنگل‌های مازندران، این اقدامات را نمونه بارز کوه خواری و جنگل خواری است ترویج فرهنگ حفظ و حراست از منابع طبیعی، کوه‌ها و جنگل‌ها اولین و مهم‌ترین راهکار مبارزه با کوه خواری و جنگل خواری است.
نهادینه شدن فرهنگ حفظ و حراست از منابع طبیعی در روستاها راهکار اثربخشی در مقابله با کوه خواری و جنگل خواری است.
اگر برای یک روستانشین اهمیت جنگل‌ها و منابع طبیعی به خوبی تبیین شود آنها مصمم‌تر در مقابل کوه خواری و جنگل خواری خواهند ایستاد.
نظارت‌ها جدی تر شود
رابطه مستقیمی بین گسترش پدیده کوه خواری و جنگل خواری با بی توجهی نهادهای نظارتی وجود دارد، اگر متولیان امر نظارت جدی بر این مسئله داشته باشند یقیناً نفس‌های این پدیده شوم به شماره خواهد افتاد.
جنگل خواری لزوماً فقط تصاحب و مالکیت جنگل و کوه نیست، بریدن درختان، سرقت و قاچاق چوب از جنگل نیز به نوعی جنگل خواری محسوب می‌شود چرا که موجب نابودی فضای سبز و از بین رفتن جنگل‌ها می‌شود.
قاسمی روشن عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان با بیان اینکه پدیده جنگل خواری و کوه خواری چهره جنگل‌های گیلان را کچل کرده است، گفت: وقتی وارد برخی نقاط جنگلی گیلان می‌شوید خالی بودن جنگل از درخت به وضوح دیده می‌شود و جایگزینی برای درختان بریده شده تعریف نشده و همین موضوع نشان دهنده عدم توجه متولیان امر به منابع طبیعی و حراست از آن است.
قاسمی روشن، جنگل‌های گیلان را ریه‌های تنفسی و حیات استان برشمرد و بیان کرد: نابودی جنگل‌ها و منابع طبیعی به منزله نابودی آب و هوا و طبیعت کم نظیر گیلان است که اگر اقدام پیشگیرانه ای صورت نگیرد اتفاقات ناخوشایندی در انتظار طبیعت گیلان خواهد بود.
وی تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی گیلان زنگ خطری برای به چالش کشیدن اقتصاد و معیشت استان است تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی گیلان را زنگ خطری برای به چالش کشیدن اقتصاد و معیشت استان دانست و اضافه کرد: وقتی طبیعت زیبای گیلان دستخوش تغییر شود بدون شک به اقتصاد گردشگری و همچنین اشتغال و معیشت اثر منفی خواهد گذاشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان با بیان اینکه جنگل خواری و کوه خواری موجب تشدید حاشیه نشینی در شهرها می‌شود گفت: جنگل خواری و کوه خواری و به تبع آن حاشیه نشینی در شهرها می‌تواند چالش‌های زیادی برای شهرها ایجاد کند که این موضوع در بسیاری از شهرها بویژه در استان گیلان دیده می‌شود.
قاسمی روشن با اشاره به آسیب‌های کوه خواری و جنگل خواری در ابعاد مختلف، تصریح کرد: جنگل خواری و کوه خواری موجب اعتماد خواری مردم از مسئولان و دست اندرکاران نظام می‌شود و موجب هدر رفت سرمایه اجتماعی می‌شود.
وی ادامه داد: تشدید پدیده کوه خواری و جنگل خواری موجب تغییرات آب و هوایی و در نتیجه وقوع سیلاب‌های سهمگین می‌شود.
تاخت و تاز معادن هم رنج دیگری است که بر دوش طبیعت زخمی مازندران سنگینی می‌کند و تاکنون هم مرحمی برای این رنج نامبارک پیدا نشده است و روز به روز هم شکاف این زخم کهنه، عمیق‌تر می‌شود. اگر سفری کوتاه به شهرستان آمل داشته باشید چهره خدشه دار طبیعت کوهپایه ای آن مناطق را خواهید دید که از دور و نزدیک خودنمایی می‌کند.
بحران کوه‌خواری، عمر و هیبت طبیعت بی جان را تهدید می‌کند و مسلماً برای آینده زمین زیان بار خواهد بود و چرخه حیات دچار تغییرات منفی جبران ناپذیر خواهد شد. نبود نظارت کافی، سهل انگاری در صدور مجوز و ضعف متولیان امر در نگهداری و حفظ و صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست سبب شده تا شاهد زره زره آب شدن و نابودی تدریجی منافع طبیعی باشیم، که می‌طلبد برای حفظ این منابع ارزشمند و بی بدیل چاره‌ای عملی و کارشناسانه اندیشید و تا دیر نشده برای نجات جان زمین از شر طمع انسانی، وارد عمل شد.
به شمارش افتادن نفس جنگل خواری و کوه خواری درمازندران
تخریب جنگل و منابع طبیعی بحث روز کشور است و هر روز گوشه ای از جنگل ها نابود می شود، در این میان دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرده تا مانع از نابودی افسارگسیخته و پیشرونده جنگل ها شود. اما کارشناسان منابع طبیعی معتقدند موضوع جنگل به سادگی موضوع دریا قابل رفع تصرف نیست و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نیازمند حمایت و توجه ویژه است.
جنگل نشینان با استفاده و حمایت برخی متنفذین و سیاسیون در سنوات گذشته و اخذ کد روستایی، جنگل را تبدیل به روستا کردند و با دریافت امتیاز برق و آب و گاز از دستگاه های خدمات رسان آن هم بدون کسب نظر موافق اداره منابع طبیعی به عنوان دستگاه متولی انفال، عملا موجبات نابودی و تخریب فزآینده منابع ملی بویژه جنگل‌های هیرکانی حوزه استحفاظی شهرستان آمل را فراهم آوردند.
جنگل‌ها، کوه‌ها، چشمه‌ها، سواحل و دریا سرمایه‌های عظیمی و ارزشمندی هستند که استان‌های شمالی به ویژه مازندران همیشه سبز، همه این مواهب را یک جا باهم دارد. ثروتی ملی که از دیرباز، توجه ویژه‌ای برای حفظ حیات آنان وجود داشت. در حالی بخشی از کوه‌ها، جنگل‌ها و سواحل مازندران محل تاخت و تاز برخی سودجویان و منفعت طلبان قرار گرفته که مکرر از تریبون‌های مختلف نسبت به کوه خواری و جنگل خواری هشدار داده شده ولی گوش شنوایی برای آن نبوده است.
پدیده شوم کوه‌خواری و جنگل خواری در سال‌های اخیر، نبض حیات این دیار سبز را دچار اختلال کرده و این نبض کند می‌زند پدیده شوم کوه‌خواری و جنگل خواری در سال‌های اخیر، نبض حیات این دیار سبز را دچار اختلال کرده و این نبض کند می‌زند. کوه‌های سر به فلک کشیده، مدتی می‌شود که جلوی چشمان همه، توسط عده‌ای سودجو در حال ناپدید شدن هستند.
جنگل، این نبض تنفس زمین، مدت‌ها است که به یکباره نقطه‌ای از آنکه انسانی گذر نمی‌کند، توسط عده‌ای خاص بلعیده شده، ویلاهایی عظیم و با امکانات، جایگزین می‌شوند. برخی معادن بلای جان کوه‌هایمان شده‌اند. با هر انفجار و لرزشی از استخراج، بخشی از کوه می‌میرد و جانی به ثروت نظام سرمایه‌داری می‌بخشد. مافیای قدرت در پس پرده این تخریب‌ها و آسیب به منابع ملی، تنها نظاره‌گر خسارتی هستند که برای منافع خود، بر جان زمین وارد می‌سازند. ضعف نظارتی و گاهاً نبود نظارت، باعث شده میدان برای سوداگران منابع ملی خالی شود.
تاخت و تاز معادن هم رنج دیگری است که بر دوش طبیعت زخمی مازندران سنگینی می‌کند و تاکنون هم مرحمی برای این رنج نامبارک پیدا نشده است و روز به روز هم شکاف این زخم کهنه، عمیق‌تر می‌شود. اگر سفری کوتاه به شهرستان آمل داشته باشید چهره خدشه دار طبیعت کوهپایه ای آن مناطق را خواهید دید که از دور و نزدیک خودنمایی می‌کند.
بحران کوه‌خواری، عمر و هیبت طبیعت بی جان را تهدید می‌کند و مسلماً برای آینده زمین زیان بار خواهد بود و چرخه حیات دچار تغییرات منفی جبران ناپذیر خواهد شد. نبود نظارت کافی، سهل انگاری در صدور مجوز و ضعف متولیان امر در نگهداری و حفظ و صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست سبب شده تا شاهد زره زره آب شدن و نابودی تدریجی منافع طبیعی باشیم، که می‌طلبد برای حفظ این منابع ارزشمند و بی بدیل چاره‌ای عملی و کارشناسانه اندیشید و تا دیر نشده برای نجات جان زمین از شر طمع انسانی، وارد عمل شد.
سید محمود حسینی پور استاندار مازندران گفت:مبارزه با جنگل خواری، زمین خواری و کوه خواری از این هفته در استان آغاز می شود،فردی شایسته را برای انجام این ماموریت مهم انتخاب کردیم که به زودی شروع بکار خواهد کرد؛ چرا که جنگل و کوه در شمار انفال و متعلق به همه مردم است .
او افزود: از این هفته با ورود به مراکز جنگل خواری و کوه خواری و زمین خواری با کسانی که به حرائم عمومی جنگل و منابع طبیعی نفوذ و دست اندازی کردند، برخورد می کنیم.
استاندار مازندران گفت:به تمامی کسانی که در حریم جنگل بصورت غیرفانونی نفود نمودند اخطار می دهیم عقب نشینی کنند و زیرساخت ها و امکانات خودشان را تخریب و جمع آوری کنند، در غیر این صورت با آنان برخورد قاطع و قانونی می کنیم و در این راستا با کسی تعارف و شوخی نداریم.
وی یادآور شد : همه مدیران شهری و روستایی حساس و مراقب امور باشند. ما به وظیفه قانونی خودمان عمل خواهیم کرد اما مردم هم ناظر باشند چرا که بدون کمک مردم نمی توانیم موفق شویم و شهروندان مازندرانی می توانند طی روزهای آتی از طریق شماره تلفن اختصاصی تخلفات دهیاران و شوراهای روستا را به ما گزارش نمایند.
ناصر اکبرزاده نماینده ویژه استاندار در مبارزه با جنگل خواری و کوه خواری در کارگروه مبارزه با جنگل خواری در فرمانداری شهرستان آمل با اشاره به اینکه همه ما وظیفه داریم نسبت به آنچه جامعه دغدغه و مطالبه دارد، وظیفه مندی خود را بشناسیم، تصریح کرد: در امر مبارزه با زمین خواری و جنگل خواری علاوه بر کارگروه های تخصصی از سازمان های مردم نهاد، باید از افراد دلسوز و منتفذین شهرستان ها نیز استفاده کنیم، زیرا آینده استان مازندران به حفاظت از جنگل ها و منابع طبیعی بستگی دارد.
برای فعالیت جدی تر در مبارزه با زمین خواری تیمی در شهرستان ها از افراد دلسوز در حوزه حقوقی فعال می شوند.
وی با اظهار اینکه شناسایی ساخت وسازهای غیرمجاز در جنگل از جمله مأموریت‌های سپاه بوده و پرونده‌ها در اختیار کارگروه قرار می‌گیرد، افزود: همچنین یکسری احکام مقابله با ساخت وساز غیرمجاز از گذشته صادر شده که هنوز اجرا نشد و این احکام به زودی اجرا می‌شود.
وی به دلالان جنگل و متخلفان هشدار داد تا از تجاوز و تصرف عرصه‌های جنگلی خودداری کنند و این اقدام هشداری برای آنها محسوب می‌شود.
وی با انتقاد از دهیاران و اعضای شوراهای روستاهایی که دارای دفتر املاک هستند از شناسایی آنها عنوان و مطرح کرد: زمانی که دهیاران و شوراها نسبت به املاک و زمین‌های روستایی دغدغه نداشته باشند باید فاتحه روستاها را بخوانیم.
اکبرزاده از پایلوت مازندران در اجرای طرح مبارزه با جنگل‌خواری در کشور خبر داد و گفت: در زمینه اجرای حکم باید مقتدرانه عمل کنیم تا زمین‌خواری و جنگل‌خواری ریشه کن شود بنابراین برای فعالیت جدی‌تر در مبارزه با زمین‌خواری تیمی در شهرستان‌ها از افراد دلسوز در حوزه حقوقی فعال می‌شوند.
سرهنگ رضا اکبری در رزمایش مشترک حفاظتی رمضان در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران اظهار کرد: در حال نصب دوربین های حفاظتی در عرصه های منابع طبیعی هستیم و در این راستا احداث مرکز مونیتورینگ ساری نیز صورت گرفت.
وی به فعالیت ۶ هزار جنگلبان در کشور اشاره و اضافه کرد: این میزان نیرو برای حفاظت و پاسداری از ۱۳۹ میلیون هکتار از عرصه های منابع طبیعی کشور با استانداردهای جهانی همخوانی ندارد.
فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از کمبود ۱۲ هزار جنگلبان خبر داد و گفت: برای حفاظت مطلوب از عرصه های منابع طبیعی حداقل باید ۳۰ هزار نیرو داشته باشیم.
سرهنگ اکبری با بیان اینکه تلاش می کنیم با هوشمندسازی، شکاف کمبود نیرو را پُر کنیم، افزود: حقوق پرداختی به جنگلبان ها اندک است و باید در این راستا مسئولین استانی و ملی کمک کنند.
حسن عنایتی کلیجی رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران تصریح کرد: اگر مدیری توان کار کردن در این شرایط را ندارد می‌تواند با کمال احترام از مسوولیت کناره‌گیری کند.
وی با اشاره به اینکه در بحث زمین مطیع کسی نیستیم و در برابر هرگونه زمین‌خواری مقاومت می‌کنیم، گفت: با تمام توان از زمین‌های کشاورزی استان دفاع خواهیم کرد و در برابر هر فشاری ایستادگی خواهیم کرد و تسلیم نمی‌شویم.
سید عباس حسینی فرماندار آمل نیز با اشاره به اینکه قطعات مشکوک به زمین خواری و جنگل خواری در این شهرستان شناسایی شده است، تصریح کرد: از هفته گذشته اطلاعات مربوط به این بخش، در اختیار دستگاه های تخصصی قرار گرفت و اکیپ های مشترک امور اراضی، سپاه و محیط زیست برای بررسی بیشتر در این مناطق حضور یافته اند.
وی با بیان اینکه در زمینه تامین تیم حقوقی برای دفاع از اراضی ملی و منابع طبیعی نقش مهمی در فرآیند مبارزه با زمین خواری خواهد داشت، تصریح کرد: بضاعت نیروی انسانی و مالی دستگاه ها در برابر متخلفین اجازه مبارزه در این زمینه را نمی دهد از این رو تقویت این حوزه می تواند در کاهش تخلفات نقش داشته باشد.
حسینی با تاکید بر اینکه رشد قارچ گونه و غیراصولی در ساخت و سازهای غیرمجاز زمینه توسعه شهرستان ها را مختل کرده است، اظهار کرد: نیاز به توسعه سرانه زمین صنعتی و گردشگری در شهرستان آمل وجود دارد اما بخش مهمی از زمین ها، توسط متخلفان احاطه شده است.
حجت الاسلام والمسلمین اکبری رئیس کل دادگستری مازندران گفت: : حراست از میراث طبیعی وظیفه ای همگانی است این میراث طبیعی از نسل گذشته به نسل امروز و از نسل امروز به آیندگان سپرده می‌شود وباید ازطریق فرهنگ سازی وترویج فرهنگ حفظ انفال ومنابع طبیعی ازاین میراث ارزشمند محافظت کنیم.
وی خاطرنشان کرد : درراستای حفظ اراضی ملی و منابع طبیعی، اجرای و بهنگام احکام دادگاه باید مورد توجه قرارگیرد وازهمه ظرفیت های سازمان های مرتبط درراستای اجرای بموقع احکام قضایی استفاده شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: حفظ و حراست از منابع طبیعی و اراضی ملی استان در دستور کار دستگاه قضایی قرار دارد واجازه نمی دهیم که افراد سودجو ومنفعت طلب بدون دغدغه وترس اقدام به تصرف اراضی ملی کنند.
هر روز در جنگل‌های مازندران، هزاران درخت به زمین می‌افتند تا یکی بفروشد و دیگری بخرد و در کنار بُرد سودجویان و ساخت ویلاهای متعدد در اراضی جنگلی از سوی خریداران، تنها جنگل است که دانه دانه درختانش را می‌بازد و بازنده این بازی ناتمام است.
گویی این بازی قرار نیست تا قطع کامل تمام درختان دیار سبز مازندران که بخشی از هویتش مرهون همین جنگل‌های بی نظیر هیرکانی است؛ پایان یابد؛ سکوت مردم و مسئولان در برابر ساخت‌وسازهای بی رویه و غیرمجاز و نیز قاچاق چوب موجب شده است تا اشتهای دلالان برای قطع درختان روز به روز بیشتر و بیشتر شود و این‌گونه است که هر ساله، وسعت جنگل‌های مازندران، کمتر و کمتر می‌شود.
یادمان نرود طبق یک قانون نوشته، طبیعت انتقام خود را در برابر ناسپاسی‌‌ها می‌گیرد و دیدم که در سیل اخیر چه بر سر ما آورد! با طبیعت مهربان باشیم. /رزیتا عزیز کمالی