کمال آنلاین / بزرگان و اندیشمندان حوزه علوم پزشکی آمل از دهه شصت، ایده آموزش رشته‌های علوم پزشکی و بویژه رشته پزشکی را در امر توسعه سلامت مردم شهرستان و حومه، به درستی مطرح کردند. نقطه آغاز آموزش عالی سلامت، با راه‌اندازی دانشکده پرستاری در سال ۱۳۷۱ ذیل دانشگاه علوم پزشکی بابل شکل گرفت. در سال ۱۳۹۰ دانشکده پرستاری زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مازندران قرار گرفت. دقیقا از همین زمان توسعه آموزش عالی علوم پزشکی سرعت قابل‌توجهی گرفت، به طوری که دانشکده پیراپزشکی با سه رشته علوم آزمایشگاهی، فناوری اطلاعات سلامت و کاردانی و کارشناسی فوریت پزشکی به مجموعه اضافه شد. بازمهندسی و بهبود فضای فیزیکی، افزایش ردیف‌های تشکیلاتی اعضای هیات علمی، تجهیز آزمایشگاهای تخصصی علوم‌پایه، تجهیز مولاژهای آموزشی و مرکز مهارت بالینی؛ دانشکده‌های آمل را به مرحله‌ای از بلوغ رساند که در کنار شاخص‌های بیمارستانی (مانند بیش از ۶۰۰ تخت فعال و ضریب اشغال بالای ۸۰ درصد)، ایده راه‌اندازی رشته پزشکی را به شدت قوت بخشید. مورخ ۲۰ شهریور سال ۱۳۹۸، طی هماهنگی که نماینده سابق شهرستان آمل جناب آقای دکتر یوسفیان ملا با مقام عالی وزیر جناب آقای دکتر نمکی داشتند، تیم بازدیدکننده وزارت و نماینده دکتر باقر لاریجانی معاون آموزشی وقت به همراه اعضای محترم هیات رئیسه دانشگاه و مسئولین شهرستان، از بیمارستانها و مکان و امکانات دانشکده‌های آمل بازدید به عمل آوردند. البته این موافقت توسط دکتر یوسفیان، از دکتر قاضی‌زاده هاشمی در اواخر دوره وزارت نیز اخذ شده بود. دکتر هاشمی تاکید ویژه‌ای بر جایگاه برجسته علمی شهرستان آمل داشتند. نهایتا دکتر لاریجانی با توصیه دو وزیر و با حمایت‌هایی که دکتر سید عباس موسوی رئیس دانشگاه و دکتر گدازنده معاون آموزشی دانشگاه در جلسه شورای گسترش اعلام کردند، توانستند موافقت اصولی پردیس پزشکی مازندران مستقر در شهر آمل را در دویست و هفتاد و پنجمین جلسه شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور مورخ ۱۲ آبان ۹۸، اخذ نمایند. به علاوه، تلاش‌های دکتر حسین داودی مشاور محترم وزیر و مدیر کل حوزه وزارتی و دکتر سید علی حسینی رئیس مرکز امور هیات علمی وزارت، بعد از اطمینان از حمایت دانشگاه، مسئولین و مجمع خیرین شهرستان آمل؛ وصف ناشدنی است.
اصولا پدیده اجتماعی بسیار پیچیده‌ای مانند «راه‌اندازی رشته پزشکی»، صرفا با توان سیاسی جلو نمی‌رود، و مثال‌های زیادی در کشور برای این موضوع وجود دارد. از طرفی، وجود پتانسیل علمی، بسترها و استانداردهای پزشکی در یک منطقه نیز به تنهایی قادر به این امر نیست. اما زمانی که در کنار بسترها و استاندارهای علمی، همکاری و همیاری «معقول» پتانسیل سیاسی قرار گیرد، منجربه نتیجه مطلوب می شود. ضمن اعلام تشکر ویژه از مسئولین دانشگاه و شهرستان در خصوص اعتماد به بنده، و واگذاری مسئولیت راه‌اندازی پردیس پزشکی، عرض می‌کنم؛ در عمل درک کردم که بهتر است از «تیم راه‌اندازی رشته پزشکی آمل» صحبت کنیم. تیمی که بسیار شبیه یک تیم فوتبال عمل کرده است. اگر قرار است این تیم در یک تورنومنت، به قهرمانی برسد، باید بازی‌های زیادی را با رعایت قواعد بازی با موفقیت پشت سر بگذارد، شاید در مسیر سنگین قهرمانی در بعضی بازی‌ها شکست بخورد اما در مجموع عملکرد کلی تیم آن را به هدف خواهد رساند.
این تیم نیز همانند هر تیم فوتبال، گاهی مجبور به تعویض بازیکنی می شود، گاهی شکست می‌خورد، مهم نیست، مهم این است که تا حصول نتیجه نهایی شیرازه تیم حفظ شود و وفاق و همدلی بین اعضای تیم از هم نپاشد. این اتفاقی بود که در اولین بازی تیم «راه‌اندازی رشته پزشکی آمل» افتاد؛ این تیم خطا کرد، بعضی از بازیکنان تیم تعویض شدند، این تیم به طور هماهنگ پاس‌های گل زیادی داد و نهایتا با کمک مجموعه اعضا به موفقیت رسید. اما این بازی اول بود، بازی‌های سخت و نفس‌گیر همچنان باقیست؛ کسب نمره قبولی در اعتباربخشی آموزشی توسط دبیرخانه پزشکی عمومی وزارت، اخذ ردیف‌های تشکیلاتی پرسنلی و اعضای هیات علمی، تجهیز آموزشی بر اساس استاندارهای وزارت، آموزشی‌کردن بیمارستان‌های آمل، ارتقای «موافقت اصولی» پردیس پزشکی مستقر در آمل به «موافقت قطعی» توسط شورای گسترش، تکمیل امکانات رفاهی برای دانشجویان، کسب ردیف بودجه‌ای مجزا از سازمان برنامه و بودجه و موارد دیگری که از حوصله این گزارش خارج است.
مسئولین وزارت و دانشگاه برای راه‌اندازی و به بار نشستن رشته پزشکی در آمل، دغدغه‌های به حق زیادی دارند. آموزش رشته پزشکی یعنی تربیت فردی که مستقیما درگیر سلامت مردم جامعه هست؛ مسئولیت بسیار سنگینی است. از اهداف مهم ما این است که با ارتقا کمی و کیفی شرایط آموزش در همه سطوح (علوم پایه، مقدمات پیش بالینی و مرحله بالینی)، بتوانیم حاشیه اطمینان قابل قبولی برای مسئولین دغدغه‌مند ایجاد کنیم. این تیم با تمامی پتانسیل‌هایی که دارد در تدارک زیرساخت باید تلاش کند. بعد از مهیا کردن شرایط مطلوب، به طور قطع و یقین مسئولین سیاسی می توانند با قدرت، گره‌های نهایی را در سطوح کلان حاکمیتی باز کنند. باید پشت نماینده منتخب مردم، فرماندار محترم و امام جمعه محترم به پیش‌نیازهای اولیه و استاندارد رشته پزشکی، گرم باشد. و عرض کنم در بازی اول این تیم هماهنگ، بنده به عنوان کمترین عضو، شاهد «شاهکاری از همدلی و وفاق» بودم.
حاج آقا مرتضوی امام جمعه محترم و پرصلابت شهرستان که برای سطوح کارشناسی راه‌اندازی رشته پزشکی درک بسیار عمیقی دارند همواره پشتیبان فرایند کارها بودند. جناب دکتر حاجی پور نماینده دغدغه مند، پیگیر و پرتلاش شهرستان آمل از اولین روز شروع فعالیت، به طور مداوم پیگیر مسایل بودند و همواره بیان می داشتند هر اقدامی باید انجام بشود، بفرمایید. نقش ایشان در هماهنگی با وزیر محترم در روزهای آخر برای حصول نتیجه نهایی بسیار راهگشا بود. فرماندار محترم جناب رسولی از روز اول فرمودند؛ برای ورود و پیگیری امور رشته پزشکی در آمل، هیچ سدی در فرمانداری وجود ندارد و شما مستقیما بدون هماهنگی مراجعه کنید. چون قصد ندارم به جزئیات امور بپردازم، به طور کلی آنچه از ایشان برای پیگیری بعضی امور خواسته می شد، به دقیقه نمی کشید و اقدام می نمودند، و همچنان حداقل هفتگی به ایشان زحمت می‌دهیم. جناب آقای ابراهیم‌زاده رئیس شورای شهر و دیگر اعضای شورا به علاوه شهردار خوش‌نیت و اخلاق‌مدار شهر آمل جناب مهندس هاشمی برای ساختمان شماره ۲ پردیس پزشکی (محل استقرار فعلی دانشکده‌های پرستاری و پیراپزشکی آمل) در اقدامی بزرگ، فرایند گشودن گره قریب به ۴۰ ساله این مکان را شروع کرده‌اند، که امیدوارم با توجه به اهمیت موضوع هر چه زودتر با همت عزیزان شورا و شهردار محترم و عنایت فرماندار بزرگوار به نتیجه نهایی برسد. بزرگواران مجمع خیرین شهرستان آمل بویژه جناب آقای نیک‌پور و جناب آقای عشریه از روز اول با تمام داشته‌ها و پتانسیل مجمع خیرین؛ چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ فکری و حتی اداری، تمام‌قد حمایت کرده اند و انشالله با انگیزه مضاعف در فرایند تکمیلی و تکاملی حوزه آموزش علوم پزشکی، تیم را همراهی می فرمایند؛ که با روش و منشی که بنده از این عزیزان دیدم غیر از این نخواهد بود.
اما از سوی دیگر، در راس این تیم منسجم «راه‌اندازی رشته پزشکی آمل»، رئیس محترم دانشگاه علوم پزشکی مازندران جناب آقای دکتر موسوی و اعضای هیات رئیسه دانشگاه قرار دارند. ایشان اگر چه به عنوان رئیس دانشگاه بزرگ و پرافتخار علوم پزشکی مازندران به لحاظ حقوقی، مسئولیت پیشبرد امور بهداشتی و درمانی استان را به عهده دارند، اما بیش از هر چیز، وجه آموزشی شخصیت‌شان غالب هست و نگاه ایشان به بحث «عدالت در آموزش عالی سلامت» مهمترین رویکردی بود که توانستند، تمامی شوراهای عالی دانشگاه را در این امر مهم همراه نمایند. حمایتی مثال‌زدنی که کوچکترین عدم هماهنگی، می‌توانست چالش جدی در فرایند کار ایجاد کند. و البته معاون محترم آموزشی دانشگاه، جناب استاد دکتر گدازنده که اصلی‌ترین حلقه ارتباط با وزارت بهداشت برای ارتقا مجموعه و پیشبرد موضوع بودند. شاید بیش از هر کسی در مورد دغدغه‌ها و ارائه طریق در تجهیز و تکمیل زیرساخت‌ها و شکل‌دهی ساختار علمی گروه‌های آموزشی و اعضای هیات علمی (علی‌رغم تمامی مسائل و چالش‌هایی که در امر آموزش کل دانشگاه درگیر هستند)، نقش داشته‌اند. علاوه بر جایگاه علمی‌شان در استان و کشور، ایشان روش و منش بسیار بزرگوارانه‌ای دارند و اصول اخلاقی را ملموس در وجودشان می توان دید، و رعایت عدالت و صداقت در تصمیم گیری‌ها، گاهی به شدت انسان را بهت‌زده می کند. بدون شک، همکاری با دکتر گدازنده را از جمله الطاف خداوند می‌دانم که نصیب بنده کرده است. از مجموعه دانشگاه، همراهی دکتر پنبه‌چی معاون محترم پشتیبانی، در مسایلی که بویژه در محدودیت‌های جدی اداری گرفتار می شدیم، با ذهن خلاق و نیت درست‌شان راهنمایی می‌کردند و حتی در جلسات متعدد خارج دانشگاه، از حضور مستقیم‌شان بهره برده‌ایم.
تیم بزرگ «راه‌اندازی رشته پزشکی آمل»، اعضا و دوستان بسیار عزیز دیگری نیز دارد، که بی‌مزد و منت و القاب و کاملا دلی، با نیت توسعه پایدار در آموزش عالی علوم پزشکی و بویژه راه‌اندازی رشته پزشکی، همراه بوده و هستند. بعضی از دوستان حتی از آوردن نام‌شان دل‌آزرده می‌شوند، اما بنده لازم می‌دانم فهرست‌وار عرض کنم؛ دکتر ابوالفضل هاشمی که به حق پدر آموزش علوم پزشکی در شهرستان آمل هستند، دکتر منوچهر مجد رئیس نظام پزشکی شهرستان آمل که از روزهای اول و همواره، حمایت کامل و بی‌منت بدنه درمان و پزشکی را همچون همیشه بی‌ریا اعلام داشته‌اند؛ دکتر فرهاد زمانی که با تمام تجربیات علمی و اجرایی، هم از جنبه فکری و هم مدیریتی و حتی مالی پای کار بوده‌اند؛ دکتر فرامرز اکبری رئیس شبکه بهداشت و درمان آمل که بسیار بی‌ریا و بی‌ادعا در ریز امور مرتبط با پردیس پزشکی در شهرستان و دانشگاه همراهی استثنایی داشتند؛ روسای بیمارستان‌های آمل: شهید دکتر طهماسبی، دکتر کردیان، دکتر کاشانی و دکتر قدیرنژاد که همگی صاحب اندیشه و پیشنهادهای عالی برای روند آموزشی‌کردن بیمارستانها هستند؛ دکتر محسن آسوری که با تفکر ساختارمند و شخصیت اخلاق‌مدار خود همواره مشاور راهگشا بوده‌اند؛ دکتر عزت محمدی که از استارتاپ‌های اصلی پروژه بودند و در روزهای اخیر پرتنش، مایه دلگرمی بودند؛ مهندس بهزاد جوادیان معاون پشتیبانی دانشکده های آمل، بسیار از او آموختم که ناملایمات، طبیعت کارهای بزرگ است؛ سرکارخانم رضایی معاون آموزشی دانشکده‌های آمل که کلیات امور مربوط به مکاتبات اعتباربخشی را طراحی می‌کردند؛ اعضای هیات علمی دانشکده‌های پرستاری و پیراپزشکی آمل که مهمترین نقش را در تجهیز آزمایشگاه‌های علوم پایه تخصصی و مرکز مهارت بالینی و سالن تشریح داشته‌اند؛ همکاران هیات علمی آملی مستقر در ساری، که هر یک وزنه‌های وزین و ارزشمند دانشگاه و استان هستند و در طراحی آرایش ترمی و الویت‌بندی جذب هیات علمی یاریگر بودند. یادی کنیم از توده مردم فرهیخته و قدرشناس شهرستان آمل که نقش هواداران پرشور و باانگیزه را برای تیم داشته‌اند. واقعا این سطح از آگاهی توده مردم و پیگیری رشته پزشکی در آمل برای بنده عجیب بود.
پروژه پردیس پزشکی آمل، نمونه بسیار نادری است که بسیاری از افراد تاثیرگذار و همراه در راه‌اندازی آن، بدون توجه به نگرش‌ها و سلایق کاملا متفاوت سیاسی، با هم همدل و همراه بودند. وفاق مسئولین عالی‌رتبه شهرستان در امر پردیس پزشکی نشان داد که «مکانیسم هم‌افزایی»، استقرار یک امر تقریبا ناممکن (در شرایط فعلی) را ممکن می سازد.در حال حاضر رشته پزشکی در سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ همانند کودکی است که متولد شد. شاید از نظر بسیاری از عزیزان کار تمام شده، اما کاملا نظر اشتباهی است. از هم اکنون مسئولین عالی‌رتبه شهرستان، مسئولین حوزه سلامت شهرستان، مسئولین دانشگاه و تک‌تک شهروندان باید بدانند، این کودک نوپا برای اینکه درست و منطقی رشد بکند، نیازمند حمایت، همدلی و همیاری بیش از پیش است. آنچه بیش از همه دغدغه بنده و تمامی مسئولین وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی مازندران هست، آموزشی با رویکرد پاسخگویی به نیازهای سلامت هست. همه عزیزانی که در امر استقرار رشته پزشکی در آمل کمک کرده‌اند باید بدانند، هر گونه نقص و کمبود آموزشی دانشجویان عزیز نابخشودنی است.
درآخر خدمت بزرگان کارآفرین و اقتصادی شهرستان آمل عرض کنم، داستان رشته پزشکی در شهرستان آمل شروع یک اتفاق بزرگ علمی هست، که در درازمدت طی سال‌های آینده، مستقیما بهداشت و سلامت مردمان این منطقه را متحول خواهدکرد. توان علمی، توان سیاسی، توان اجرایی، همگی پای این کار بزرگ هستند، اما آنچه چالش پیچیده و سخت فرایند تکامل دانشکده پزشکی و دیگر دانشکده های علوم پزشکی در آمل را رقم خواهد زد، وجود یک فضا، با اعیان و عرصه مناسب است که در خور شأن دانشجویان، مردم فرهیخته و تاریخ افتخارآمیز آمل باشد. با تمام وجود دست یاری دراز می کنیم، تا در این امر مهم از هر مسیری که صلاح می‌دانید، دست تیم راه‌اندازی رشته پزشکی را بگیرید.
۴ مهرماه ۱۳۹۹
مسئول راه‌اندازی پردیس پزشکی آمل
دکتر اسماعیل اکبری