برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین میشود.
کمال آنلاین / برنج یک ماده غذایی مهم و اساسی در سفره خانوار ایرانی است که بیشتر خانوارهای ایرانی دستکم یک وعده برنج را در سفره روزانه خود دارند و نیاز به این ماده غذایی در همه خانوارها مشاهده میشود.
اما این ماده غذایی نیز با افزایش قیمتی که در یکسال گذشته با آن روبه رو بوده است کم کم از سفره ایرانیان پر کشیده و در بهترین حالت ممکن جای خود را به برنج خارجی داده است.
در زمان برداشت محصول برنج که با ممنوعیت واردات این محصول مواجه شد تا گامی باشد برای حمایت از تولید داخل و کشاورزان ایرانی و زمانی که برنج از دست کشاورز خارج شد و به دست تجار و بازرگانان افتاد، شاهد افزایش چندین برابری قیمت آن بودیم و برههای از زمان نیز این محصول با کاهش عرضه به بازار مواجه شد و قیمت آن سر به فلک کشید.
بر اساس آمارهای موجود سرانه مصرف برنج کشور حدود سه میلیون تن است که دو میلیون تن آن در داخل کشور تولید و ۸۰۰ هزار تن نیاز به واردات است و بر اساس این آمار پیشبینیهای لازم باید از سوی مسؤولان برای واردات به موقع و ذخایر استراتژیک در کشور اندیشیده شود تا ابتکار عمل به دست دولت باشد و از دست دلالان خارج شود.
در حوزه بازرگانی و تجارت نیز، میزان صادرات برنج در دنیا به بیش از ۴۶ میلیون تن به ارزش بیش از ۲۵ میلیارد دلار میرسد که بیش از ۱۴ میلیون تن از آن با ارزش بیش از ۸ میلیارد دلار به کشور هند مربوط میشود. در این میان، بزرگترین واردکننده برنج نیز کشور چین است که باوجود قرار گرفتن در جایگاه اول تولید، همچنان برای تأمین نیاز داخلی مجبور به خرید سالانه ۱,۴ میلیارد دلار برنج میشود.
ایران با واردات ۱,۲ میلیون تن برنج در سال به ارزش تخمینی ۸۸۰ میلیون دلار، چهارمین واردکننده برنج در دنیاست که حدود ۹۹ درصد از نیاز خود را از هند تأمین میکند. البته ایران همزمان در رتبه ۶۵ فهرست صادرکنندگان برنج نیز قرار دارد و سالانه حدود ۴ هزار تن برنج به ارزش ۲.۵ میلیون دلار عمدتاً به کشورهای ترکیه، کانادا و آلمان صادر میکند.
هزینه تولید برنج در هر هکتار حدود ۵۵ میلیون تومان و بدون احتساب ارزشافزوده شالیزار حدود ۲۵ میلیون تومان است؛ اما در زمان فروش محصول بخش عمده سود به جیب واسطهها میرود.
در سال قبل قیمت فروش هر کیلوگرم برنج از مزارع مازندران حدود ۲۱ هزار تومان بوده که توسط تجار و واسطهها خریداری شده و قیمت آن در بازار به ۳۶ هزار تومان رسیده و این موضوع چیزی جز حسرت و ناامیدی برای کشاورز ندارد.
با احتساب خط فقر ۹ میلیون تومانی، قیمت هر کیلو برنج تولید داخل باید تا ۱۲۷ هزار تومان افزایش یابد تا درآمد مکفی برای جبران هزینه معیشت کشاورزان نیز تأمین شود؛ بر همین اساس باید ضمن توجه به سیاستهای حمایت از اقشار کمدرآمد، به حمایت از کشاورز نیز توجه شود در غیر این صورت شالیزارهای بیشتری به ویلا تبدیل خواهد شد.
در حوزه برنج ایران، توان صادراتی نیز وجود دارد و اگر بازرگانان نگاهی به کشاورز داخلی هم داشته باشد، میتوانند با صادرات ارقام پر محصول ایرانی به کشاورزان داخلی کمک کنند.
فشار به کشاورزی داخلی او را مجبور به تبدیل شالیزار به ویلا میکند، ایران با تولید سالانه ۳ میلیون تن برنج، میتواند به خوداتکایی برسد و دلیل برای پافشاری بر واردات ۱,۲ میلیون تن برنج در سال وجود ندارد.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین میشود.
کاشت برنج در نزد شمالیها به عنوان یک فرهنگ شناخته شده است و این فرهنگ باید پابرجا بماند و کاشت در اراضی شالیزاری باید صنعتی و مکانیزه شود تا پاسخگوی هزینهها و مشقتهای تولید باشد.
جز استانهای گیلان و مازندران سایر استانهای کشور ظرفیت تولید برنج را ندارند چراکه بهره وری آب در این استانها بسیار پایین است؛ به عبارتی به ازای یک متر مکعب آب ۱۵۰ گرم برنج در این مناطق تولید میشود در حالیکه متوسط جهانی حداقل ۵۰۰ گرم است.
آنچه مسلم است با کمی برنامهریزی، مطالعه و انجام تحقیقات کاربردی از جمله اجرای زهکشی اراضی شمال کشور، استفاده از ارقام پرمحصول برنج، امکان استفاده از کشت دوم در اراضی شالیزاری، بهبود تغذیه گیاهی و اصلاح الگوی مصرف میتوان به راحتی در تولید این محصول استراتژیک خودکفا شد و هیچ نیازی به واردات آن نداشت، تنها و تنها اگر مدیریت و برنامهریزی علمی برای این کار وجود داشته باشد.
متاسفانه به جهت عدم حمایت ازکشاورزان باعث شد تا زمین های کشاورزی به وبلا سازی تبدیل شود واین خود ضربه بزرگی بر امنیت غذائی کشور وارد می کند وموضوع تغییر کاربری ارا ضی کشاورزی در ا ستان مازندران با اهداف و کارکردهایی خاص؛ در حال حا ضر با تخریب و تجاوز به عر صه های منابع طبیعی، ساخت و ساز های بی رویه وعمدتا غیر مجاز، منجر به بروز مسائل و مشکلات متعددی گردیده ا ست.
سفر رئیس جمهور به استان مازندران میتواند فرصتی باشد تا از این سفر برای تامین اعتبار فعالیتهای حوزه کشاورزی استفاده بهینه شود.
قطعا دیدگاه ریاست جمهوری که زمانی تصدی قوه قضائیه را داشتند و برتمام امور مسلط هستند می توانند با ارائه راهکاری درسفر به استان مازندران از کاربری زمین های کشاورزی به ویلا سازی جلوگیری کنند . وحق مسلم براین است که کشاورزان مورد حمایت جدی دولت قرار بگیرند .