با گرسنگى و تشنگى خود در این ماه ، گرسنگى و تشنگىِ روز قیامت را یاد کنید ؛ به نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر کوچک‌هایتان ترحّم، و به بستگانتان نیکى کنید؛
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح دعای روز اول ماه مبارک رمضان
«أَللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيامِى صِيامَ الصّائِمِين»
«خداوندا! روزهام را همانند روزهى روزهگيران [واقعى] قرار بده»
از عباداتی که سالکان و اولیاء الهی به وسیلة آن جان خود را از دنیا و تعلقاتش آزاد کرده و خود را به حق تعالی نزدیک می کنند روزه می باشد. روزه از جمله عباداتی است که برای انسان سالک در طی طریق آثار و برکاتی فوق العاده دارد و موجب طهارت ظاهر و باطن سالک شده، صورت و سیرت انسان را زیبا می کند و انسان صائم با این طهارت و زیبایی که در قلب خود به وجود آورده به مقام قرب خداوند متعال رسیده و در بارگاه حضرت دوست به لقاء پرودگار متعال نائل می شود.
«أَلَّذِى فَرَضَ عَلَىَّ الصِّيامَ تَعَبُّداً يُصْلِحُ بِهِ شَأْنِى، وَ يَغْسِلُ عَنِّى أَوْزارِى، وَ يُذَكِّرُنِى بِما لَهَوْتُ عَنْهُ مِنْ ذِكْرِهِ، وَ يُوجِبُ لِىَ الزُّلْفى بِطاعَةِ أَمْرِهِ.»
خدايى كه روزه دارى را به خاطر تعبّد و بندگى ورزيدن واجب نمود، تا شأن و منزلت و امور و احوالم را با آن اصلاح فرموده و بار گناهانم را شست و شو داده و بر طرف نمايد و مرا به ياد خود- كه از آن به چيزهاى ديگر سرگرم و مشغول شدهام- واداشته و به واسطهى فرمانبردارى از دستورش، قرب و منزلت والا را برايم مقرّر فرمايد.
برخى ويژگىها و ثمرات معنوى روزه:
اين فراز برخى ويژگىها و ثمرات روزه را بر شمرده است. اين ويژگىها عبارتاند از:
1. واجب گرديدن روزه به صورت تعبّدى، به گونهاى كه چون و چرا در آن راه نداشته باشد: «فَرَضَ عَلَىَّ الصِّيامَ تَعَبُّداً.» چنان كه خداوند مىفرمايد:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد كه پرهيزگارى كنيد.
2. روزه، شأن و منزلت روزه دار را اصلاح مىكند: «يُصْلِحُ بِهِ شَأْنِى». اين نكته را مىتوان از دو آيهى زير استفاده نمود كه خداوند سبحان مىفرمايد:
- لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ
بى گمان ما انسان را در بهترين حالت و استوارى و استقامت آفريديم.
- وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
جنّيان و انسانها را نيافريديم، مگر براى اين كه مرا پرستش كنند.
زيرا احسن تقويم در آيهى نخست عبارت از آفريده شدن بر فطرت توحيد و تعليم همهى اسمهاى الهى به صورت تكوينى به انسان است و انسان با این فطرت پاک می تواند جمال حق را به مشاهده بنشیند و عبوديّت واقعى در آيهى دوم نيز همان توجّه به فطرت مىباشد. و در مقام بندگی خود را عبد و حق را مولی بداند.
3 و 4. از جملهى «يَغْسِلُ بِهَا أَوْزارى» بر مىآيد كه روزه وزر و بال گناهان و لغزشها و به طور كلّى امورى را كه حجاب ميان بنده و خدا مى‌شود، از دوش روزه دار برداشته و از وجود او شست و شو مىدهد و در اثر آن، قرب الهى براى روزه دار حاصل مىگردد. در جملهى بعد به اين معنا اشاره نموده و مىفرمايد: «يُوجِبُ لِىَ الزُّلْفى بِطاعَةِ أَمْرِهِ.» با اطاعت امر مولی، عبد به حریم قدسش بار یافته و در منزل قربش به تماشای جمال محبوب می نشیند.
5. يكى از آثار روزه، ياد آورى بيهوده صرف شدن لحضات عمر و به ياد آوردن غفلتها و لغزشهاى گذشته است و اين همه از آثار خالى بودن معده است كه بركات معنوى فراوان، از جمله ياد حضرت حقّ و اصلاح گناهان، لغزشها و غفلتهاى گذشته و بهره ورى از نتايج معنوى ماه رمضان را در پى دارد.
«ألدُّنيْا مُطَلَّقَةُ الأكْياسِ.» : (دنيا، رها شده زيركان مى باشد.- نيز: «المُواصِلُ لِلدُّنْيا مَقْطُوعٌ.» (آن كه با دنيا پيوند برقرار نمود، [پيوند دنيا با او] جدا و گسستنى است.- نيز: «إيّاكَ أنْ تَبيعَ حَظَّكَ مِنْ رَبِّكَ وَزُلْفَتَكَ لَدَيْهِ، بِحَقيرٍ مِنْ حُطامِ الدُّنْيا!» : (مبادا بهرهات از پروردگار و قرب و منزلت در پيشگاهش را به سرمايه اندك و ناچيز دنيا بفروشى.- همچنين: «مَنْ أبْصَرَ بِها بَصَّرَتْهُ؛ وَمَنْ أبْصَر إلَيْها أعْمَتْهُ.» : (هركس به واسطه دنيا بنگرد [و آن را وسيله رسيدن به قرب حضرت حق قرار دهد]، دنيا او را بينا مى گرداند؛ و هر كه چشم به خود دنيا بدوزد، دنيا او را كور و نابينا مى گرداند.)
تادر ره پيرى به چه آيين رَوى اى دل بارى، به غلط صرف شد ايّامِ شبابت
ایام شباب و جوانى به بطالت گذشت و بهره اى از دوست نبردم. باید سعی نمود که دوران پیری و این چند صبا باقیمانده از عمر را غنیمت شمرم تا بهره ای از دوست برده و از ظلالت و گمراهی نجات یابم. بايد در اين زمان به فكر آيين رستگارى باشیم؛ كه: «مَنْ أفْنى عُمْرَهُ فى غَيْرِ ما يُنْجيهِ، فَقَدْ أضاعَ مَطْلَبَهُ.» (هركس عمرش را درغير آنچه مايه نجات اوست بيهوده صرف كند، مسلّماً مقصودش را گم خواهد كرد.- نيز:
«لايَعْرِفُ قَدْرَ مابَقِىَ مِنْ عُمْرِه، إلّانَبِىٌّ أوْ صِدِّيقٌ.» (ارزش باقيمانده عمر را جز نبىّ يا صدّيق نمى شناسد.
عمر بگذشت به بىحاصلى وبوالهوسى اى پسر! جامِ ميَم ده، كه به پيرى برسى
6. راه يافتن به بندگى خالصانه و واقعى و مقرّب درگاه خداى تعالى شدن از ديگر آثار روزه است: «يُوجِبُ لِىَ الزُّلْفى بِطاعَةِ أَمْرِهِ ...»؛ زيرا روزه، خود اطاعت از امر الهى است؛ چنان كه در آغاز اين فراز فرمود: «تَعَبُّداً» و طاعت بنده، منزلت معنوى و قرب پروردگار را در پى دارد.
بر اين اساس مىتوان گفت: جملهى دعا اشاره به حديث قدسى شريف است كه در فضیلت روزه مىفرمايد:
«أَلَصَّوْمُ لِى، وَ أَنَا أُجْزى بِهِ.»
روزه براى من است و من خود پاداش آن هستم.
نيز اشاره به گفتار رسول خدا- صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم- است كه ماه مبارك رمضان را ماه ضيافت الهى دانسته و مىفرمايد:
«شَهْرٌ دُعيتُمْ فِيهِ إِلى ضِيافَةِ اللَّهِ، وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرامةِ اللَّهِ.»
ماهى كه در آن به ميهمانى خدا فرا خوانده شده و از اهل كرامت و بخشش خدا قرار گرفتهايد.
زيرا ضيافت و كرامت الهى جز قرب و انس و شهود و مشاهدات تجلّيات الهى نيست.
همچنین می فرماید: «وَلِلصّائِم فَرْحَتانِ: » برای انسان روزه دار در دو جا خوشحالی و نشاط است.
اول: حِينَ يُفْطِرُ؛ زمان افطار. هنگام افطار که می شود، انسان روزه دار، بسیار شادمان و با نشاط است و حلاوت و نشاط خاصی در جان خود احساس می کند.
دوم: «وَ حِينَ يَلْقى رَبَّه» هنگامی که پرودگار خود را ملاقات می کند. معلوم است که انسان صائم هنگام ملاقات با معبود ترس و خوفی ندارد بلکه مسرور و شادمان است.
حافظ می فرماید:
دلق گدای عشق را گنج بود در آستین زود به سلطنت رسد هرکه بود گدای تو
آنکس که بندگی خدا کند عالم بنده ی او می شود چه گنج و سعادتی و سلطنتی بالاتر از این که انسان روزه دار مهمان ویژه خداوند در این ماه شود.
البته به شرطی که تمام اعضاء و جوارح روزه باشد چشم، گوش، زبان، شکم،... روزه باشند.
«فإِذا فَعَلْتَ ذلِكَ كُلَّهُ، فَأَنْتَ صائِمٌ لِلَّهِ بِحَقيقَةِ صَوْمِه»
فراز دوم:
«وَ قِيامِى قِيامَ الْقائِمِينَ» خداوندا عبادتم را همانند عبادت بندگان واقعی خود قرار بده.
مؤمنان و بندگان خوب خدا از عبادت لذت می برند چرا که می دانند عبادات مایه کمال جان و راه ورود به آستان مقدس حضرت حق است قُلْ هذِهِ سَبِيلِي... و اظهار عجز و بندگی به درگاه حضرت حق می نمایند. زیرا که «در شرفیابی عبد به حضور مولی غیر از مسکنت و ضعف و عجز و ناله و ابتهال و تضرع چیز دیگری مطلوب نیست»
گر نماز و رزوه ات فرموده ام زان به سوی خود رهت بنموده ام
ما هم عرض می کنیم؛ ای معبود من، من بنده اى بىبضاعت و ضعيف و گرفتار دست رقيب ديو سيرت (هواى نفس و شيطان) مىباشم، و او خوش ندارد که مرا به ياد تو مشغول ببيند. چاره را در آن مى بينم كه به درگاهت پناهنده شوم تا مگر يادت شهاب ثاقبى براى نابودى رقيبم گردد و از شرّ نفس امّاره و شیطان نجات یابم.
رقیب آزارها فرمود و جای آشتی نگذاشت مگر آه سحر خیزان سوی گردون نخواهد شد؟
خداوندا در این ماه مبارک رمضان ما را نیز از قائمین خود که سحرگان به فیض حضور تو نائل می شوند قرار بده
فراز سوم:
«وَ نَبِّهْنِى فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغافِلِينَ» خداوندا امروز مرا از خواب غفلت بیدار فرما
غفلت بیماری خطرناکی برای جان انسان می باشد انسان تا از خواب غفلت بیدار نشود دری به رویش باز نمی شود.
روح نمی خوابد اما جسم به خواب نیاز دارد و برای سلامت انسان لازم است خواب حالتهای گوناگونی دارد برخی از این حالتها لازم و مفید و برخی برای انسان مضر است. انواع خواب عبارتند از:
1 خواب لعنت: خواب مابین طلوعین بدون نماز صبح را می گویند( آفتاب طلوع کند و انسان نماز صبحش را نخوانده و هنوز در بستر خواب افتاده باشد)
2 خواب کسالت: و آن خواب اول روز را می گویند. (در این زمان که همه برای زندگی خود دنبال روزی می روند شخص از روی تنبلی و بی برنامه گی خوابیده باشد)
3 خواب نعمت: همان طوری که از اسمش پیداست سبب نعمت است و آن خواب قیلوله را می گویند.
4 خواب حماقت: خواب هنگام عصر را می گوییند اگر انسان در این ساعت بخوابد سبب کُند ذهنی و کم ادراکی او می شود.
5 خواب شقاوت: خواب اول شب قبل از نماز مغرب و عشا می باشد.
6 خواب راحت: این خواب برای بدن بسار لازم و ضروی است موجب راحتی و آسایش و سلامتی می گردد، و آن خواب بعد از عشا را می گویند.
7خواب غفلت: خواب هنگام سحر را خواب غفلت می گویند. هنگام سحر موقع مناجات و راز و نیاز با حضرت دوست می باشد، زمانی است که درهای رحمت و مغفرت خداوند منان باز است، لحظاتی است که خداوند منان با نظر لطف به سحرخیزان و شب زنده داران می اندازد. سحر هنگام بهره مندی از فیض حضور رب العالمین است بیداری سحر موجب بیداری و نورانیت دل می شود، در این فراز از دعا از خداوند منان می خواهیم که به توسط انفاس و برکات سحر قلب ما را از خواب غفلت بیدار کند
وقت عیش و موسم شادی و هنگام گل است پنج روز ایام عشرت را غنیمت دان دلا
این چند روز باید غنیمت شمرد ماه مبارک رمضان ماه سحر خیزی و بیداری از غفلت است
فراز چهارم:
در فراز چهارم از دعا به خداوند متعال عرض می کنیم «وَهَبْ لِى جُرْمِى يا إِلهَ الْعالَمِينَ!» خداوندا جرم و گناهانم را به من ببخش.
کشاورزان را دیده اید زمین را آماده می کنند بعد در آن زمین بذر می پاشند تا محصول دریافت کنند کشاورز در زمین شوره زار بذر نمی پاشد چون می داند بذر در این زمین فاسد می شود و محصول نخواهد داد. قلب انسان هم مانند مزرعه ای هست که باید آماده شود، باید از معاصی و آلودگی ها پاک شود تا قابل دریافت انوار الهی در این ماه گردد. باید از حضرتش خواست تا زنجیر و بند گناه و معصیت را از پای دل ما بگشاید، تا در این ماه از فیوضاتش بهرمند گردیم. بتوانیم بنده ی حق شویم، بتوانیم اهل دل شویم.
تخم اگر در شوره زاران کاشتی بالله ار یک حبه زان برداشتی
انسان تا پاک نشود توفیق شرف حضور پیدا نمی کند، تا قلب آلوده باشد محل نظر رحمت خدا نمی گردد، قلب آلوده میل به آسمان ندارد، میل به عبادت و بندگی ندارد، لذا از خداوند در این روز اول از حضرت حق در خواست می کنیم که وجود ما را از تمامی آلودگی ها و معاصی پاک نماید تا توان بهره مند شدن از توفیقات الهی و فیوضات ربانی را در این ماه پیدا کنیم. انشاء الله
والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و درود خدمت همه مومنین و میهمانان ضیافت الهی. قائمان لیل و صائمان فی النهار.
حلول ماه پر خیر و برکت رمضان را خدمت همه شما تبریک عرض می نمایم
شکر او را که بار دیگر توفیق شرف حضور در جوار محبوب ارزانی ما گشت و جانهای مشتاق مترنم به شهد شیرین زمزة اذکار و شاهد جلوات و انوار آن قرین بی قرینه شد. تا صائمان بر خوان رحمتش میهمان و تائبان جرعه نوش جام غفران و عارفان شیدا و عاشقان سرمست جلوة جانان گردند.
جانهای علوی که تشنة جرعه ای از ساغر حضور معشوق ازلی هستند دست در حلقه دعا و نیایش زده تا جان غبار آلوده را از لوث غیر تطهیر نموده و با بارقة توفیق و کرامت تا آستان جانان سیر نمایند و با خلوتیان ملکوت گلبانگ سربلندی در سرای دو عالم سر دهند.
اوقات خوش آن بود که با دوست به سر شد
باقی همه بی حاصلی و بی خبری بود
خداوند سبحان در این ماه پر فضیلت، مهمانی ویژه ای برای تربیت روح مهیا فرمود تا هم دلهای مرده را حیات دوباره بخشد و هم سیر کمالات برای مومنین و اولیاء باشد. اما برای ورود به این ضیافت الهی، لازم است نسبت به این خوان رحمت معرفت داشته باشیم و نکاتی را که بسیار مهم و ضروری است باید بدان توجه کرد.
1- به کجا می رویم؟
2- معنای این مهمانی و ضیافت الهی چیست؟
3- چگونه باید وارد این مهمانی شد؟
4- آداب و شرایط ورود به این مهمانی چیست؟
5- شرط حضور و ماندن در آن ضیافت چیست؟
6- چگونه باید از این مهمانی باز گشت؟
7- ارزش و ره آورد این مهمانی چه چیز است؟
پاسخ این پرسشهای اساسی را در کلام الهی نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله که به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان فرمودند، به زیبایی می توانیم بیابیم.
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ. شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ.
هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ.
فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ.
وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُمْ وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا یَحِلُّ النَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لَا یَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَیْتَامِ النَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَى أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ ارْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلَاتِکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ یَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَى عِبَادِهِ یُجِیبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ یُلَبِّیهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ یُعْطِیهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ یَسْتَجِیبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ.
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورَکُمْ ثَقِیلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لَا یُعَذِّبَ الْمُصَلِّینَ وَ السَّاجِدِینَ وَ أَنْ لَا یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ
أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا الشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ عِتْقُ نَسَمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ
قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَلَیْسَ کُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ فَقَالَ (صلی‌الله علیه و آله و سلم) اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذَا الشَّهْرِ عَمَّا مَلَکَتْ یَمِینُهُ خَفَّفَ اللَّهُ عَلَیْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ کَفَّ فِیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ أَکْرَمَ فِیهِ یَتِیماً أَکْرَمَهُ اللَّهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِیهِ بِصَلَاةٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِیهِ فَرْضاً کَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِینَ فَرِیضَةً فِیمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِ وَ مَنْ أَکْثَرَ فِیهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِیزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِینُ وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُغَلِّقَهَا عَنْکُمْ وَ أَبْوَابَ النِّیرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُفَتِّحَهَا عَلَیْکُمْ وَ الشَّیَاطِینَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُسَلِّطَهَا عَلَیْکُمْ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ فَقَالَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ.... (وسائلالشیعة ج : 10 ص : 314)
اى مردم! همانا ماه خدا ، همراه با برکت و رحمت و آمرزش ، به شما روى آورده است؛ ماهى که نزد خدا برترینِ ماه هاست و روزهایش برترینِ روزها، شب هایش برترینِ شب ها و ساعاتش برترینِ ساعات است .
ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شده اید و از شایستگانِ کرامت الهى قرار داده شده اید.
نَفَس‌هایتان در آن ، تسبیح است ، خوابتان در آن ، عبادت ، عملتان در آن ، پذیرفته و دعایتان در آن ، مورد اجابت است .
پس با نیّت‌هاى راست و دل‌هاى پاک، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزه دارىِ آن و تلاوت کتاب خویش، توفیقتان دهد؛
چرا که بدبخت ، کسى است که در این ماه بزرگ ، از آمرزش الهى محروم بماند .
با گرسنگى و تشنگى خود در این ماه ، گرسنگى و تشنگىِ روز قیامت را یاد کنید ؛ به نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر کوچک‌هایتان ترحّم، و به بستگانتان نیکى کنید؛
زبانتان را نگه دارید؛ چشم‌هایتان را از آنچه نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید ؛ گوش هایتان را از آنچه شنیدنش حلال نیست، فرو بندید؛ به یتیمان مردم ، محبّت کنید تا بر یتیمان شما محبّت ورزند؛
از گناهانتان به پیشگاه خداوند توبه کنید؛ در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند کنید، که آن هنگام (وقت نماز( برترینِ ساعت هاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مى نگرد و هر گاه با او مناجات کنند، پاسخشان مى دهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان مى گوید و چون او را بخوانند ، اجابتشان مى‌کند .
اى مردم! جان‌هاى شما در گرو کارهاى شماست، پس با طلب آمرزش، آنها را آزاد سازید؛
و پشت‌هاى شما از بار گناهانتان سنگین است، پس با طول دادن سجده‌هاى خود ، آنها را سبک کنید، و بدانید که خداوند ـ که یادش والاست ـ به عزّت خود ،سوگند خورده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نمى‌کند و در روزى که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان [براى حساب مى ایستند،آنان را با آتش، هراسان نمى سازد .
اى مردم! هر که از شما در این ماه ، روزه‌دارى را افطار دهد، پاداشش او براى آن عمل نزد خدا، همچون آزاد کردن یک برده و آمرزش گناهان گذشته اوست .
پس گفتند : اى پیامبر خدا ! همه ما توانایىِ این کار را نداریم!
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: خود را از آتش نگه دارید ، هر چند با یک دانه خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یک جرعه آب .
اى مردم! هر کس اخلاقش را در این ماه ، نیکو سازد ، براى او وسیله عبور از صراط خواهد بود، در آن روز که گام‌ها بر صراط مى‌لغزد؛
و هر کس در این ماه بر بردگان خود آسان بگیرد ، خداوند حساب او را سبک خواهد گرفت؛
و هر کس در این ماه، شرّ خود را [از دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر که در این ماه، یتیمى را گرامى بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامى اش خواهد داشت؛
و هر که در آن به خویشاوند خود نیکى کند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیکى خواهد کرد؛ و هر کس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار، رحمتش را از او قطع خواهد نمود؛
و هر کس در آن، نماز مستحبّى بخواند، براى او دورى از آتش، نوشته مى‌شود؛ و هر کس واجبى را در آن ادا کند، پاداش کسى را دارد که هفتاد واجب را در ماه‌هاى دیگر، ادا کرده است؛
و هر کس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در روزى که وزنه اعمال، سبک مى شود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و هر کس در آن، آیه اى از قرآن تلاوت کند، پاداش کسى را دارد که در ماه هاى دیگر، ختم قرآن کرده است.
اى مردم! در این ماه، درهاى بهشت، بازند. پس از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نبندد؛
و درهاى دوزخ، بسته‌اند. پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نگشاید؛ و شیطان ها در بندند .
پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما مسلّط نسازد.
من( امیرالمومنین علیه‌السلام) برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ کارها در این ماه چیست؟
فرمود: «اى ابو الحسن! برترینِ کارها در این ماه ، پرهیز از حرام هاى الهى است»....
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته