بسمه تعالی
در سالی قرار داریم که از سوی مقام معظم رهبری مزین به نام " اقتصاد مقاومتی ، اقدام و عمل " گردیده است البته این واژه اولینبار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال 1389 مطرح گردید. در همین دیدار، مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل «فشار اقتصادی دشمنان» و «آمادگی کشور برای جهش» را معرفی کردند. برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در طول این مدت، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از جنبهای به این موضوع نگاه کردهاند. در این میان، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه دادهاند. ایشان در دیدار با دانشجویان فرمودند: " اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنیها و خصومتهای شدید میتواند تعیینکننده رشدو شکوفایی کشورباشد." چراکه در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریمهای یکجانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامههای صلحآمیز هستهای ایران، واژه جدیدی به نام «اقتصاد مقاومتی» به ادبیات اقتصادی کشور اضافه شد. اقتصاد مقاومتی در بُعد ملی، به معنای توانایی اقتصاد کشور در نیل به شاخص‌های رفاه اجتماعی مبتنی بر اقتصاد اسلامی است که با حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی محقق می‌شود. در بُعد خارجی نیز در راستای دفع و کاهش آثار شوک‌های خارجی، احیای اقتصاد در صورت تأثیر شوک‌های بین‌المللی و به طور کلی، یک پدافند غیرعامل اقتصادی است که نقاط ضعف اقتصاد ملی را برطرف می‌کند تا ابزارهای اقتصادی دستاویز دشمنان نظام جمهوری اسلامی در میدان جنگ نرم نشود. بنا به تعریف اقتصاددانان، اقتصاد مقاومتی معمولاً در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرفکننده یک کشور قرار میگیرد که منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصادی سلطه، ایستادگی نموده و سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومیسازی آن بر اساس جهانبینی و اهداف مشخص دارد. برای تداوم این نوع اقتصاد، باید هر چه بیشتر به سمت محدود کردن استفاده از منابع نفتی و رهایی از اتکای اقتصاد کشور به این منابع حرکت کرد. باید توجه داشت که اقتصاد مقاومتی درهمه شرایط بويژه در شرايط وجود جنگ اقتصادی و جنگ نرم دشمن بیشتر معنا پیدا می‌کند.
به دیگر سخن اقتصاد مقاومتي يعني تشخيص حوزه هاي فشار یا درشرایط تحریم و متعاقبا تلاش براي کنترل و بي اثر کردن و در شرايط آرماني تبديل چنين فشارهايي به فرصت ، که قطعا باور و مشارکت همگاني و اعمال مديريت هاي عقلايي و مدبرانه پيش شرط و الزام چنين موضوعي است. اقتصاد مقاومتي کاهش وابستگي ها و تاکيد روي مزيت هاي توليد داخل و تلاش براي خوداتکايي است.و صد البته منظور از اقتصاد مقاومتی واقعی، یک اقتصاد مقاومتی فعال و پویاست نه یک اقتصاد منفعل و بسته چنانکه مقاومت برای دفع موانع پیشرفت و کوشش در مسیر حرکت و پیشرفت تعریف می‌شود.بنابراین مسئولان و اندیشمندان باید مراقب باشند در راه رسیدن به اقتصاد پویا در دام اقتصاد بسته و خود محور نیفتند.در واقع هدف در اقتصاد مقاومتی آن است که بر فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی نیروهای متخاصم که سد راه پیشرفت جامعه است، غلبه کرد.
برخی از مردم اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی را یکی می دانند و یا تصور می کنند اقتصاد ریاضتی یکی از شاخه های اقتصاد مقاومتی است در حالی که این دو اصطلاح کاملا متفاوت بوده و هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند برای روشن شدن موضوع به شرح مفهوم ریاضت اقتصادی می پردازیم.
ریاضت اقتصادی به طرحی گفته می‌شود که دولت‌ها برای کاهش هزینه‌ها و رفع کسری بودجه، به کاهش و یا حذف ارائه برخی خدمات و مزایای عمومی دست می‌زنند. این طرح که به منظور مقابله با کسری بودجه توسط برخی دولت‌ها انجام می‌شود گاهی اوقات به افزایش میزان مالیات و افزایش دریافت وام‌ها و کمک‌های مالی خارجی می‌انجامد.اینکه بر اقتصاد و شرایط بحران زده اش ریاضت و سختی تحمیل شود، در ظاهر اصلا کار خوشایندی به نظر نمی رسد، اما می تواند به بازیابی درازمدت اقتصاد کمک کند. هدف اصلی در اقتصاد مقاومتی رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف کننده یک کشور است که منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصادی سلطه، ایستادگی نموده و سعی درتغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی سازی آن بر اساس جهان بینی و اهداف دارد.
اقتصاد درون‌زا با نگاه به بیرون و استفاده از کمک‌های بیرونی برای تحقق اقتصاد درونی لازمه ایجاد اقتصاد مقاومتی است همچنین باید بخش‌های مختلف اقتصادی رصد شود و هرکدام که با اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دچار مشکل می‌شوند، شناسایی شود. در این راستا اولین اقدام درخصوص جذب سرمایه‌گذاری برای پروژه‌ها باید رفع مشکلات و تقویت سرمایه‌گذاران داخلی باشد اما در کنار آن شاهد هستیم كه معمولا کشورها با توجه به اقتصاد نوین امروزی و منابع محدود بدون سرمایه‌گذاری خارجی به رشد و شکوفایی نرسیده اند و درحال حاضر شاهد تعطیلی و نیمه‌کاره ماندن بسیاری از طرح‌های تولیدی و اقتصادی به دلیل نبود سرمایه‌گذاری مناسب هستیم که بهره گیری هدفمند از سرمایه گذاری را ایجاب می نماید.در کل می توان گفت ، این نوع الگوی اقتصادی دارای شاخص‌های مختلفی است که برخی از آنها عبارتند از:-
• هدفمند کردن یارانه‌ها در جهت شکل دادن به اقتصاد ملى؛
• مسئله مدیریت مصرف؛ مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر؛ رعایت اصل استفاده از تولید داخلی از سوی دستگاههای حاکمیتی و مردم؛
• ایجاد فرصتهای شغلی؛
• افزایش امنیت اقتصادی، تولید، جذب و رشد سرمایه‌گذاری خارجی؛ استفاده حداکثرى از زمان، منابع و امکانات و پرهیز از اخذ تصمیم‌هاى خلق‌الساعه و تغییر مقررات؛
• عدم دولتیسازی بلکه خصوصیسازی اقتصاد؛ کاهش وابستگى به نفت؛
• مقاومت مدبرانه در مقابل فشارها و تحریمهای دشمن
دولت تدبیر و امید نیز بنابر دستور صریح و قاطع جناب آقای دکتر روحانی عزمش را در جهت تحقق عینی و عملی این شعار پرمحتوای رهبری فرزانه انقلاب جزم نموده و قرارگاه عملیاتی اقتصاد مقاومتی در سطح کشور ازجمله استان مازندران تشکیل گردیده و استاندار محترم نیز دستورات لازم را دراین خصوص به دستگاههای اجرایی استان صادر نمودند.باشد که با ایجاد وفاق و همدلی بین کلیه ارکان نظام و مشارکت مردم فهیم و ولایتمدار کشور زمینه های تحقق این هدف بزرگ و سترگ که موجبات استقلال و اقتدار کشور عزیزمان در عرصه های بین المللی می گردد، درسال جاری فراهم گردد.
عليرضا يونسي رستمي
معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری مازندران