ضرورت سیاست گذاری دقیق دولت برای نظارت بر واردات برنج
کمال آنلاین ؛ سید اسماعیل یزدان پناه، مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در گفتگویی افزود: سرانه مصرف برنج هر ایرانی 36 کیلو در سال برآورد شده است که اگر این رقم در جمعیت 80 میلیونی ایران ضرب شود رقمی معادل دو میلیون و 900 هزار تن خواهد شد، این در حالی است که تولید داخلی، رقمی معادل دو میلیون و 100 هزار تن است که با توجه به این اعداد، سالانه حدود 800 هزار تن کسر تولید داریم و برای جبران آن نیاز به واردات است، اما فقط در نیمه اول سال، رقمی بیش از 1 میلیون و 200 هزار تن برنج وارد کشور شده است؛ یعنی تنها در نیمی از سال بیش از 400 هزار تن برنج اضافه وارد شده و با این وجود همچنان محدودیت واردات برنج از چهار ماه به سه ماه رسیده است.
وی تصریح کرد: در چنین شرایطی می توان گفت که نظارت جدی بر واردات این کالای استراتژیک وجود ندارد و همین موضوع موجب می شود برنج داخلی روی دست کشاورز مانده و با کاهش قیمت مواجه شود که این روند نیز تبعات خطرناکی به همراه خواهد داشت.
یزدان پناه اظهارداشت: اگر واردات برنج با هدف حمایت از مصرف کننده صورت می گیرد باید به این نکته توجه داشته باشیم دسترسی به برنجی که کیلویی هزار تا در نهایت دوهزار تومان ارزان تر است، حمایت محسوب نمی شود و ما باید دید بلند مدت داشته باشیم.
مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران با بیان این که زمانی کشاورز ما قادر به تامین هزینه های خود نباشد طبیعی است که زمین های خود را به فروش برساند، گفت: حال در کنار این مسئله که منجر به کاهش سطح زیرکشت برنج می شود، افزایش جمعیت را نیز اضافه کنید تا روشن شود در آینده در تامین این کالای استراتژیک چه مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
وی بیان داشت: از سوی دیگر فائو اعلام کرده است که تا سال 2025 یعنی هشت سال دیگر، هیچ کشوری برنج مازاد برای صادرات نداشته و تمام کشورها ملزم به استفاده از تولیدات خود خواهند بود و اکنون نیز تنها هفت درصد برنج تولیدی دنیا وارد چرخه تجارت خارجی می شود و از همین حالا ما باید برای هشت سال آینده برنامه ریزی کرده و نگران باشیم.
یزدان پناه ادامه داد: برنج ایرانی به قیمت واقعی آن به فروش می رسد و برخلاف صحبت هایی که مبنی بر گرانی این کالا مطرح می شود می توان گفت قیمت برنج ایران منطقی است و حتی اقشار ضعیف جامعه نیز می توانند از نمونه های ارزان قیمت تر استفاده کنند که ما باید به دنبال قیمت گذاری واقعی باشیم و به این مسئله توجه کنیم که در حال حاضر حدود 20 درصد از برنج مورد استفاده مردم، دورریز می شود؛ همین موضوع گویای آن است که قیمت برنج مانند سوخت، منطقی نیست و به همین دلیل مردم در مصرف آن دقت نظر لازم را ندارند.
مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران تصریح کرد: برنج دومین محصول استراتژیک دنیا است و باید برای تامین امنیت غذایی به آن اهمیت دهیم، اما در کشور ما عده ای به عنوان مافیای واردات در حال فعالیت هستند و شاید در برخی مقاطع دولتمردان برای اینکه از اعتراضات مردمی بکاهند به بهانه کاهش قیمت، اجازه واردات می دهند، اما این موضوع آینده کشور را در آینده با مشکلات متعددی مواجه می کند، اکنون تعرفه گمرکی واردات برنج 30 درصد کاهش یافته، در حالی که با تصمیم گیری های مناسب دولتی این امکان وجود دارد که در این زمینه شرایط بهتری داشته و علاوه بر ایجاد قیمت مناسب برای مصرف کننده، رونق تولید را نیز در نظر بگیریم و این موارد همه به سیاست گذاری های دولت مربوط شده و امکان برنامه ریزی برای آنها وجود دارد.
یزدان پناه افزود: قبول دارم که خرید برنج ایرانی سخت شده، اما قیمت برنج، تابع طیفی از موارد است؛ به عنوان مثال بسته بندی آن، درصد شکسته و نوع پخت آن و مواردی از این دست همه در قیمت تاثیرگذار هستند و برهمین اساس ممکن است برنجی مانند طارم، قیمت هایی بین 12 تا 14 هزارتومان داشته باشد، حال به این هزینه ها، دو درصد هزینه حمل و نقل، سه درصد سود عمده فروش و 10 درصد سود خرده فروشان نیز اضافه می شود، اما آنچه در عمل شاهد هستیم آن است که ممکن است نمونه 12 هزار تومانی به نام 14 هزار تومانی به فروش رسد که این مشکلات به دلیل نبود نظارت بر بازار بوده و نیاز است برای مواجهه با آن، حمایت های بیشتری از مصرف کنندگان صورت گیرد.
وی ادامه داد: سال قبل حدود 10 تا 12 درصد از تولید ما اضافه آمد؛ البته ما در همان زمان هم نسبت به واردات هشدارهایی داده بودیم، اما اکنون با توجه به وضعیت موجود در کارخانه ها ممکن است روند خرید برنج امسال سخت تر شده باشد و با توجه به اینکه کشاورزان به پول محصول خود نیاز دارند، گاه ممکن است این کالا را با قیمتی ارزان تر بفروشند؛ بدین ترتیب شاید قیمت برنج حدود پنج تا شش درصد هم کاهش یافته باشد و اگر فکری برای واردات نشود شرایط برای تولیدکنندگان سخت تر خواهد شد.
مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران خاطرنشان کرد: مافیای واردات برنج هزینه های میلیاردی برای ساخت سریال صرف می کند تا بگوید برنج ایرانی مرغوب نیست، در حال که برخی برنج های خارجی آغشته به فلزات سنگین هستند که به هیچ عنوان دفع نشده و سم آرسنیک موجود در آنها در نهایت منجر به بیماری هایی چون آلزایمر و سرطان می شود و حتی اینگونه می گویند که در کشور با بحران آب مواجه هستیم، در حالی که در استان مازندران حوزه آبخیز ما 6 میلیارد مترمکعب ظرفیت دارد که از آن در نهایت فقط یک میلیارد مترمکعب در بخش های کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، حال آیا نمی توان هزینه کرد و یا افزایش این ظرفیت حتی بر حجم تولید برنج افزود؟
وی ادامه داد: برنج محصولی است که تاثیر بسیاری در زیست مردم مازندران دارد و همان طور که گفته شد تا چند سال آینده امکان واردات آن هم باقی نخواهد ماند؛ علاوه بر این کیفیت و سلامت برنج ایرانی را هیچ کجای دنیا نمی توان یافت و بر همین اساس لازم است برای حمایت از تولید این کالای استراتژیک برنامه ریزی های مناسبی صورت گیرد.