وقف سبب برکت در زندگی و کار من شد /اوقاف در مسیر اعتمادسازی و اطلاع رسانی قدم بردارد
به مناسبت دهه وقف فرصتی دست داد تا با حاج جواد آسوری از واقفان شاخص شهرستان آمل مصاحبه ای داشته باشیم که متن کامل آن بدین شرح است:
خودتان را معرفی کنید؟
من جواد آسوری فرزند عبدالحسین متولد سال 1313 در شهر آمل هستم، من که از مدرسه به دلیل برخی از مسایل بیرون آمدم سنم شانزده سال بوده است که بعد از بیرون آمدن از مدرسه به مغازه پدر بزرگوارم رفتم و به همراه پدر عزیزم به کسب و کار پرداختم، مغازه ما بزازی و بقالی بود، پدرم عزیزم که فوت کردند در بحث اشتغال جای پدر را گرفتم و به ادامه کسب و کار پرداختم در واقع از سال 1329 که من در سن شانزده سالگی بودم تا سال 1336 که حدود هفت الی هشت سال میشود من در کنار پدر بزرگوارم در مغازه مشغول به کار بودم و در آن زمان و گذشته ها مغازه ها به صورت تفکیک شده امروزی و به قول معروف به صورت صنفی نبوده است و در مغازه ما از پارچه گرفته تا کلیه لوازم بقالی را داشتیم و میشود گفت همه چیز را داشتیم، در سال 1336 که در آمل زلزله شدید و قدرتمندی آمد متاسفانه در آن سال همه اعضای خانواده از پدر و مادر و برادر همگی به رحمت خدا رفتند و از آن زمان به بعد من و برادر کوچکتر از خودم که سال گذشته به رحمت خدا رفتند با هم در مغازه پدری بودیم و در سال 1340 از مکان قبلی به مکان جدید که فلکه آمل بودیم تغییر مکان دادیم و همان شغل بزازی و بقالی را ادامه دادیم و در چند سال بعدش شغلم را به آهن فروشی و لوله فروشی تغییر دادم و برادر کوچکترم آن شغل بزازی را ادامه دادند و در واقع این اطلاعات مختصری از زنگی خانوادگی و کاری من در طول سالها بوده است.
تاکنون چه وقف هایی داشتید و آیا این وقفها در زندگی شما اثراتی داشته است؟
وقف های من شامل انجمن درس قرآن در سال 1348 به پیشنهاد آیت الله سعیدی که انسان بسیار بزرگوار و شریفی بودند و در آن زمان در آمل تشریف داشتند البته باید گفت که ایشان اهل آمل نبودند و در واقع اهل کاشمر بودند و با همکاری و همراهی آقایان محمدمهدی حیدرزاده، حاج حسین اسفندیاری و حاج غلام حسن صمیمی آملی این انجمن را تشکیل دادیم و در واقع ما پنج نفره این وقف را در سال 1348 انجام دادیم و انجمن بزرگ درس قرآن را ایجاد کردیم و در چند سال بعد همراه جمعی از افراد خیر اندیش در قبل از انقلاب وقفی را به عنوان صندوق ذخیره امام زمان (عج) که همچنان هم پس از چند دهه فعال میباشد و به نیازمندان واقعی وامدهی، برنج و کالا داده میشود را وقف کردیم، وقف دیگری را که در چند سال اخیر به همراه برادر مرحوم بزرگوارم انجام دادم این است قطعه زمین بزرگ و با ارزشی را در قریه آسور به نیت ایجاد قبرستانی محل و همچنین ایجاد مکانی رفاهی برای افراد مسن و ایجاد پارک مجهز برای بچه ها وقف کردم، تقریبا دو یا سه سال قبل بود که این وقف را انجام دادیم. من از وقف خیر و برکت خیلی زیادی دیدم و بازار و کسب و کار من به واسطه همین وقف ها و یاری خداوند خیلی خوب و رضایتبخش بوده است و در واقع همین وقف ها باعث شد که من بتوانم ترقی کنم و در واقع در وقف آخرم هم سعی کردم شیوه جدیدی از وقف را ایجاد کنم و به همین دلیل است که گفته ام آن زمین مکانی برای بازی کودکان و محلی برای استراحت، رفاه و دورهمی افراد سالمند باشد.
ترویج فرهنگ وقف نیازمند چه شرایطی است؟
متاسفانه باید بگویم که اکنون وقف نسبت به گذشته ضعیف تر و کم رنگ تر شده است. همچنین امروزه باید ببینیم نیاز جامعه ما چه چیزی میباشد و در چه بخشی خلا وجود دارد تا خیرین و واقفین در آن بخش ورود پیدا کنند تا کم و کسری های آن بخش جبران گردد، لیست وقف های آمل را که ببینیم یه یک وقفی میرسیم که در گذشته یک خانمی وقف کردند که درآمد حاصله از آن وقف برای تعمیر و پاکسازی جوی آب باشد، در واقع آن زمان جوی آب برای مردم خیلی مهم بوده است چون تمامی اهالی آن زمان آمل از همان جوی آبها نوشیدنی های خود را تامین میکردند و در واقع الان و امروزه این وقف کاربردی به آن صورت ندارد و این نکته را باید حتما مورد توجه قرار دهیم که نیاز امروز جامعه ما چه چیزی میباشد تا واقفین را به آن سمت و سوی هدایت کنیم و این یک موضوعی بسیار مهمی است که به ترویج فرهنگ وقف کمک میکند و موضوع دیگری که قطعا به ترویج فرهنگ وقف کمک میکند این است که اداره اوقاف و امور خیریه عملکرد خود را شفاف سازی کند و در واقع به زبان ساده تر بگویم اداره اوقاف باید عملکردی که دارد را بیشتر به مردم ارائه و گزارش دهد، امروزه بیشتر مردم فکر میکنند که پول وقف از آن شهر خارج میشود و به حساب مرکز واریز میشود و دوباره آن پول به شهر برنمیگردد در صورتی که رییس اوقاف میگوید چنین چیزی درست نیست، پس این موضوع نشان میدهد که اطلاع رسانی در بین مردم خوب صورت نگرفته است. امروزه مردم نمیدانند که یک نیت وقف داریم که کنترل اوضاع موقوفه میتواند بر عهده وقف کننده، وارثان آن و یا افرادی که واقف بعد از خودش انتخاب میکند قرار داشته باشد، این موضوعات را اداره اوقاف و امور خیریه باید به مردم آموزش دهد و در واقع فرهنگ صحیح وقف را در بین مردم پخش کند و همچنین اداره اوقاف باید آسیب شناسی تخصصی و جامع انجام دهد که چرا امروزه مردم به سمت وقف کمتر میروند و متناسب با این مشکلات باید راه حل مناسب و درمان صحیح صورت گیرد و با یک آموزش خوب به مردم فرهنگ اصیل وقف را اطلاع رسانی کنند تا افراد بیشتری به این سمت بیایند، در واقع عده ای از افراد شهر و یا کشور ما میترسند که مال خود را وقف کنند چرا که تصوری غلط دارند و فکر میکنند اگر مال خود را وقف کنند کنترل آن وقف از دستشان برود و اداره اوقاف به سبکی که خودش میداند آن را کنترل کند و همین عوامل باعث میشود افراد کمتر به این سمت بروند و اداره اوقاف باید در این مسایل روشنگری کند.
آیا از عملکرد اوقاف در اجرای نیت واقفان رضایت دارید و نیاز است امروز خیرین در چه حوزه هایی وقف کنند؟
امروز افراد جامعه و واقفین احساس میکنند که اداره اوقاف مقابل آنها ایستاده است و در واقع کنار واقفین قرار ندارد و باید گفت که واقف احساس امنیت با اوقاف نمیکند و این بزرگترین ضف اوقاف میباشد، وقتی واقف به اداره اوقاف اطمینان ندارد و با این اداره احساس راحتی نمیکند و نمیتواند ارتباط برقرار کند خود به خود مردمی که میخواهند به خانواده واقفان اضافه شوند کمتر میشود چون افراد دیگر امنیت را احساس نمیکنند و میشود گفت از عوامل کمتر شدن وقف در کشور است و در چند ساله اخیر اعتماد سازی بین مردم و اداره اوقاف توسط اداره اوقاف صورت نگرفته است، اداره اوقاف به عنوان یک پدر و مرجعی برای رسیدگی به امور وقف متاسفانه برای واقف کاری نمیکند و آن حمایتهایی که باید از واقف شود صوربت نمی گیرد و نحوه اداره کردن اداره در بین مدیران سلیقه ای میباشد، من از عملکرد رییس اوقاف جدید راضی هستم و رضایت دارم به این خاطر که صرفا به دنبال این نیست قانون را اجرا کند و در واقع بیشتر میخواهد واقف را با اداره اوقاف همراه کند و در واقع برای مقابله با مشکلات یک تنه نمیخواهد پیش برود و از همکاری و همیاری واقفین استفاده میکند که جای تشکر دارد. در گذشته و سال های دور نیتها به صورت عینی بوده است و آن واقف نتیجه عمل خودش را در کمترین زمان میدیده است برای مثال در گذشته فردی مقداری پول را وقف امام حسین (ع) میکرده است و در دهه آخر ماه محرم یا صفر آن سال مراسمی در شهر یا روستای مدنظر برگزار میشد و آن فرد در کمترین زمان نتیجه وقف خود را میدید الان دیگر بدین شکل نیست چون امروزه نیازهای جامعه ما به سمت دیگری رفته است و امکان دارد بعضی از وقف ها سالها طول بکشد تا نتیجه اش آشکار شود برای مثال فردی مال خود را در زمینه پژوهش علم خاصی وقف کند شاید سالهای سال طول بکشد فرد مورد نظر نتیجه آن را ببیند. الان در آمل وقف هایی در رابطه با آموزش داریم، من به عنوان کسی که واقف هستم و به عنوان یک شهروند آملی هیچ اطلاعی از نحوه هدایت این موقوفات به آموزش شهر ندارم چون اطلاع رسانی خوب و گسترده صورت نگرفته است و در واقع شفاف مشخص نیست که اداره اوقاف در زمینه آموزش در این شهر چه قدمی برداشته است، یقینا ما در این شهر وقف های آموزشی داریم که حتی خودم تعدادی از همین وقف های آموزشی را میشناسم و در واقع ما به همراه شهروندان نمیدانیم این پول به کجا رفته است اگر اداره اوقاف بیاید درآمد حاصله از این وقف ها را به آموزش و پرورش کمک کند شاید هم الان این کار صورت گیرد ولی چون متاسفانه هیچ اطلاع رسانی صورت نمیگیرد و من به عنوان یک واقف و شهروند که پیگیر هستم و به اداره اوقاف رفت و آمد دارم هیچ خبری ندارم مطمئنا بخش زیادی از جامعه هم در این زمینه خبر ندارند. مطمئنا اداره اوقاف در سیستم اداری خودش موضوعات وقف را به صورت دسته بندی شده دارد و باید این دسته بندی دقیق را به افراد جامعه و مردم اطلاع رسانی کند برای مثال بیایند در ابتدای هر سال مبالغ موقوفات سال گذشته را به صورت گسترده بین تمامی اقشار جامعه اطلاع رسانی کنند و بیایند بگویند که چه مقدار وقف آموزشی داشتند و چه طوری هزینه شده است، یقینا اگر این اطلاع رسانی به صورت دقیق در جامعه صورت گیرد و مردم ببینند که اداره اوقاف به صورت روشن به آموزش و پرورش و غیره کمک میکند، اینجاست که افراد پای کار می آیند و به وقف آموزشی خود اضافه میکنند و یا وقف آموزشی را آغاز میکنند. امروزه ما به شدت در بحث علم و فناوری در بخش جوانان و علی الخصوص در تولید، اشتغال و کارآفرینی به وقف نیاز داریم و در واقع باید واقف را به این سمت سوق دهیم تا به مسایل اشتغال جوانان کمک شود تا روز به روز از تعداد بیکاران ما کمتر شود، چون امروزه این مباحث نیاز جامعه میباشد و همین سبب شود که واقفان بیشتری به سمت کارآفرینی گرایش پیدا کنند. در همین چند روز پیش شاهد این بودیم مردم شریف ایران چقدر تند و سریع به مردم زلزله زده و آسیب دیده استان کرمانشاه کمک کردند چون واقعا احساس کردند در این هوای سرد مردم کرمانشاه نیازمند یک سری اقلام هستند و مردم همیشه در صحنه هم به مقدار زیاد کمک کردند در صورتی که در حالت عادی چنین اتفاقی نمیافتد، این احساس نیاز در صداوسیما و در فضای مجازی به مردم انتقال داده شد و مردم آب معدنی، چادر، کانکس، لباس گرم و غیره را کمک کردند و در واقع این یک مثال عینی است و اداره اوقاف و امور خیریه هم باید در زمینه وقف این نقش را ایفا کند ولی متاسفانه تاکنون به خوبی نتوانسه این نقش را ایفا کند و در واقع امروزه اولویت وقف باید ایجاد اشتغال و ارتقای علمی آموزشی جوانان ما باشد و در واقع به یک سری بسترسازی های فرهنگی هم نیاز داریم، احساس خودم این است در بحث وقف باید به صورت تخصصی کار کنیم تا بتوانیم به نتیجه مورد نظر برسیم، بحث وقف آنقدر شاخه دارد و به شدت گسترده است و باید به هر قسمت از آن پرداخته شود تا بتواند سلایق مختلف در بین مردم را جذب کند، شاید فردی بخواهد اموال خود را برای چاپ کتاب وقف کند و فرد دیگر نخواهد این کار را انجام دهد و در مقابل بخواهد اموال خود را در زمینه پزشکی وقف کند تا افراد نیازمند جامعه از نظر پزشکی تحت پوشش قرار گیرد اگر بخواهم خلاصه بگویم این است سلایق افراد در جامعه مختلف است پس پتانسیل اداره اوقاف باید آنقدر زیاد باشد که بتواند افراد با سلایق مختلف را در کنار خود بیاورد و با شناخت مخاطب و با شناخت نیاز روز جامعه، وقف را گسترش دهند.
سخن آخر؟
در واقع در پایان میخواهم بگویم اداره اوقاف و امور خیریه بیاید به واقفین و در تحقق نیتهایشان کمک کند و نقش یاور، همیار و همراه را بازی کند، نه اینکه مقابل واقفین قرار گیرد از واقفین شکایت کند و بخواهد داستانهای پیچیده درست کند و همچنین از جوانان و مردم شریف آمل و استان مازندران میخواهم فرهنگ وقف را زنده نگه دارند و به این سمت بیایند، بدون شک وقف کردن باعث رشد معنوی و مادی واقف میشود و یقینا سبب ترقی آن فرد خواهد شد و جا دارد از شما خبرنگاران زحمتکش هفته نامه آوای کمال نهایت تشکر و سپاسگزاری را کنم.
گزارش از اسماعسل کمالی