شرح دعاى روز هشتم ماه رمضان به قلم حجت الاسلام محمودی
به گزارش پایگاه خبری کمال نیوز، شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان به قلم حجت الاسلام حسن محمودی رییس دفتر حضرت آیت الله جوادی آملی در آمل بدین شرح می باشد:
«أَللَّهُمَّ ارْزُقْنِى فِيهِ رَحْمَةَ الْأَيْتامِ، وَ إِطْعامَ الطَّعامِ، وَ إِفْشآءَ السَّلامِ، وَ صُحْبَةَ الْكِرامِ،
بِطَوْلِكَ يا مَلْجَأَ الْآمِلِينَ بِرَحْمَتِكَ، يا أَرْحَمَ الرّاحِمِينَ»
خداوندا: در اين روز، مهربانى بر يتيمان و خوراندن طعام و افشاى سلام و مصاحبت و همنشينى با بزرگواران را روزىام فرما، به بخششت اى پناهگاه آرزومندان [به رحمتت، اى مهربانترين مهربانها!]
شرح دعا:
در دایره نظام هستی برخی از امور هر چند به ظاهر کوچکند اما در حقیقت ثقل و وزن سنگینی دارند که در روز وا نفسا سبب نجات انسان می شود. آنچه در دعای امروز از خداوند متعال خواستیم اموری هستند که همیشه سفارش شدند خصوصا در ماه مبارک رمضان که اثر تکمیلی بر عبادات روزه دار دارد و با گره خوردن بر فضیلت ماه مبارک رمضان از اجر و قرب خاصی برخوردار می باشند یکی از آن امور ترحم بر ایتام است
نکته ای از باب مقدمه عرض کنیم:
در بحث کیفیات نفسانی، آدمی همیشه به دنبال مأثر و موارد مورد علاقه و پسند نفس خود می باشد لذا هر نفسی سعی دارد اموری که سبب کمال و التذاذ او می شود را انتخاب کند. اگر مأثر و منتخب نفس، اعمال صالح و شایسته باشد کمال و سعادت را در انجام همان عمل شایسته و صالح می بیند. مانند اعمال عبادی و کمک به همنوعان و انفاق و صدقه و .... اما اگر مأثر و علاقه نفس در انجام امور قبیح و زشت باشد شخص کمال خود را در انجام امور ناشاست و غیر انسانی می بیند و آن را انجام می دهد مانند سرقت و ظلم و شهوت رانی و اذیت و آزار و ....
با این بیان عرض می کنیم اگر انسانی به همنوع خود کمک کرده این کمک چند فایده دارد
اول آنکه: با دیدن انسان نیازمند نفسش ملتئم شده و می رنجد و دلش می سوزد این سوز دل ابتدا مال دل اوست و وقتی دست به جیب می شود و با مقداری پول کمکش می کند دلش اندکی آرام می شود، کمی نشاط قلبی به او دست می دهد و خدا را شکر کرده که توانسته کمکی بکند
دوما: یک عمل خیر انجام داده که موجب خشنودی خداوند متعال شده و به او اجر و پاداشی بزرگ که به او عنایت می فرماید
سوم: کمک او مرحمی بر زخم دل بیچاره ای شده و موجب خوشحالی و رفع مشکل و گرفتاریش شده است
بنابر اگر انسان طالب کمال حقیقی است و خواهان رسیدن به سرمنزل سعادت است باید در صراط مستقیم قدم بردارد و تابع اوامر و نواهی الهی باشد
یکی از چیزهایی که خداوند متعال بسیار سفارش آن را فرموده رحمت به ایتام است آیات و روایات زیادی در این خصوص وارد شد
اما آيات و روايات ذيل، وظيفه بندگان را نسبت به جملهى اوّل: «رَحْمَةَ الْأَيْتامِ» روشن مىفرمايند: خداوند مىفرمايد: أَ لَمْ يَجِدْكَ يَتِيماً فَآوى (آيا تو را يتيم نيافت و در آغوش گرفت؟!) و مىفرمايد:
- وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً
و بر اساس محبّت و دوستى خدا، به نيازمند و بيچاره و يتيم و اسير خوراكى داده و آنان را سير مىكنند.
- قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ
بگو: هر خيرى كه براى پدر و مادر و نزديكترينها و بستگانتان و يتيمان و بيچارگان و درماندگان انفاق نماييد.
و در حديث آمده است:
- «مَنْ أَرادَ أَنْ يَدْخُلَهُ اللَّهُ- عَزَّوَجَلَّ- فِى رَحْمَتِهِ وَ يُسْكِنَهُ جَنَّتَهُ ... وَلْيَرْحَمِ الْيَتيمَ ...»
هركس بخواهد خداوند- عزّوجلّ- او را در رحمت خويش داخل نموده و در بهشت خود جاى دهد ... و بايد بر يتيم رحم كند.
- «ما مِنْ عَبْدٍ يَمْسَحُ يَدَهُ عَلى رَأْسِ الْيَتيمِ رَحْمَةً لَهُ، إِلّا أَعْطاهُ اللَّهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ الْقِيامَةِ.»
هيچ بندهاى از روى دلسوزى و مهربانى دست بر سر يتيم نمىكشد، مگر اين كه خداوند در برابر هر مويى [كه دست او بر آن كشيده مىشود] روز قيامت به او نور عطا مىفرمايد.
صحرای محشر همانند دنیا نیست که یک نور عام (مثل نور خورشید) داشته باشد و همه (چه مؤمن و چه کافر) از آن استفاده کنند بلکه محشر خود به خود تاریک است و هر کسی باید خودش نور داشته باشد تا بتواند حرکت کند َّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِ این نور خود مؤمن هست که جلوی پایش را روشن می کند و راه می رود. این نور را باید از این دنیا تهیه کرد با اعمال صالح وجود انسان نورانی می شود
روز مرگ اين حس تو باطل شود نور جان دارى كه يار دل شود
در لحد كاين چشم را خاك آگند هستت آن چه گور را روشن كند
چند چیز که نور محشر هستند:
1- صحیح وضو گرفتن (موجب روشنی اعضای وضو می شود)
2- شبهای تار از خوف خدا گریستن (و نماز شب خواندن)
3- نماز عشا را درست به جا آوردن موجب نور قبر و محشر و صراط است
4- در تاریکیهای شب به مسجد رفتن (أَلَا بَشِّرِ الْمَشَّاءِينَ فِي الظُّلُمَاتِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ يَوْمَ الْقِيَامَ)
5- مسائل دین را آموختن و یاد دادن
6- یتیم را مورد لطف و نوازش قرار دادن
اهميت اطعام طعام و افشاى سلام
امّا دربارهى وظيفهى بندگان نسبت به بيان دوم و سوم: «وَ إِطْعامَ الطَّعامِ، وَ إِفْشآءَ السَّلامِ»، توجه به آيات و احاديث زير لازم است:
«السّلام»: يعنى داراى سلام است. «سلام» كه جزء اوصاف خداوند متعال است يعنى او كسى است كه از هر عيبى سالم و از هر آفت و نقصى مبرّا مىباشد. منظور از «سلام»، خداوند متعال بوده و «بهشت»، سلام ناميده شده، چون كسى كه به آنجا مىرود، از تمام آفات دنيا در سلامت مىباشد، پس آنجا «دار السّلام» است
جايگاه سلام درجامعه
1- عامل زيادي محبت و پيوند بين دلهاست و تسخير قلوب است.
2- سلام ارزانترين احسان است. هديه و تحفه است.
3- احترام به شخصيت افراد است.
4- سلام آرام بخش دلهاست.
جايگاه سلام دراخلاق
1- سلام دعوت به خير همراه بالطف است.
2- تفال به خير است.
3- نشانه نشاط است.
4- عامل عفو و صفح و ستر است.
5- سلام از بين برنده بخل و تكبر است.
6- سلام كليد هر سخن است، سفير خير است. آغاز هر نوشته است.
در حديث آمده است:
«مِنَ الْإِيمانِ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ إِطْعامُ الطَّعامِ.» خلق و خوى نيكو و خوراندن خوراكى [به ديگران] از ايمان است.
«خَيْرُكُمْ مَنْ أَطْعَمَ الطَّعامَ وَ أَفْشَى السَّلامَ ...» بهترين شما كسى است كه [به ديگران] غذا دهد و به همه سلام كند
پیغمبر بزرگوار اسلام فرمودند: بخيل ترين مردم كسى است كه بر مسلمانى بگذرد و سلام نكند
لزوم همنشينى با اهل تقوا و كرامت
از اين روايات معلوم مىشود مجالست با افراد ناشایست، مؤمن را از بهرهگيرى از عنايتهاى معنوى الهى باز مىدارد همنشین هایی که فوق العاده خطر ناک می باشند «صاحِبُ السُّوءِ قِطْعَةٌ مِنَ النّارِ.»همنشين بد، پارهاى از آتش [جهنّم] است.
جز کاهش جان نیست ز همصحبت سرکش
گریان بود آن موم که با شعله ندیم است
بر عكس، مصاحبت با كرام و اهل اللَّه و صاحبان تقوى، راهگشاى معنويّت آنان مىباشد، چنان كه مىفرمايد:
«وَارْزُقْنِى صُحْبَةَ الْكِرامِ» و نيز در حديث آمده است:
«إِصْحَبْ أَخَا التُّقى وَالدّينِ، تَسْلَمْ؛ وَاسْتَرْشِدْهُ تَغْنَمْ.»
با برادر با تقوا و متديّن همنشينى نما تا سالم گردى و از او طلب هدايت و راهنمايى كن تا غنميت بگيرى.
«عِمارَةُ الْقُلُوبِ فِى مُعاشَرَةِ ذَوى الْعُقُولِ.» آبادانى دلها، در همنشينى با خردمندان [واقعى] به دست مىآيد.
البته موارد فوق يا تنها به عنايات حضرت حقّ سبحانه براى خواننده حاصل مىشود، كه فرموده شده: «وَارْزُقْنِى» و نظر خواننده هم جز به او سبحانه نبايد باشد كه فرموده شده: «بَطَوْلِكَ يا مَلَجأَ الْآمِلِينَ»