حضرت آیت الله جوادی آملی گفت: ممکن است بشر آسمان را تسخیر کند ولی کمبود اعتقادی داشته باشد، اگر این کمبود اعتقادی را با دین پر نکردیم با وهم پر می‌شود. این عرفان‌های کاذب، فال‌گیری‌ها، نخودگیری‌ها، شانسها جز فسون و فسانه چیز دیگری نیست.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیان حوزه علمیه در مسجد اعظم قم، به ادامه تفسیر سوره مبارکه نمل پرداخت و گفت: وقتی خبر قوم سبا به حضرت سلیمان علیه‌السلام رسید فرمود تحقیق می‌کنیم تا اینها تابع حکومت مرکزی شوند و دست از شرک هم بردارند.
مفسر برجسته قرآن کریم گفت: در این بخش از آیه شریفه؛ «ألا تعلوا علیّ» که در نامه حضرت سلیمان علیه‌السلام به قوم سبا آمده، سخن از توحید نیست، بلکه سخن از تبعیت از حکومت مرکزی است. اما در بخش بعدی «وأتونی مسلمین» ممکن است دعوت به توحید و یا مراد از آن دعوت به حکومت مرکزی باشد. فخر رازی می‌گوید اگر مراد از این نامه دعوت به توحید باشد اشکالی پیش می‌آید و آن اشکال این است که دعوت به توحید بدون معجزه و یا برهان عقلی صحیح نیست، بعد خود جواب می‌دهد که نامه آوردن هدهد معجزه بوده است.
وی ادامه داد: جواب فخر رازی ناصواب است، چرا که نامه‌رسانی پرندگان امری طبیعی است و معجزه نیست. اگر در این نامه دعوت به توحید هم شده باشد به خاطر این است که قوم سبا از وجود پیامبری به نام حضرت سلیمان علیه‌السلام آگاه بودند و اجمالا مطالبی را می‌دانستند لذا دعوت حضرت با بیّنه خواهد بود.
این استاد عالی حوزه علمیه قم درباره غلط بودن حمل اموری که نمی‌فهمیم بر تشبیه، خاطرنشان کرد: این مسجد می‌فهمد چه کسی آمده و چه کسی نیامده است، چه کسی ریاکارانه و مخلصانه آمده و چه کسی منافقانه، اگر نداند در قیامت شفاعت و شهادتی ندارد. شهادت زمین و زمان و این که زمین(قبر) روزی چند بار با ما حرف می‌زند و می گوید «انا بیت الوحشة، انا بیت الغربة؛ من خانه وحشت و تنهایی و غربت هستم» ما چون زبان اینها را نمی دانیم حمل بر تشبیه می‌کنیم، وقتی صریح قرآن است که می فرماید «وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ؛ بعضی از سنگ ها از خشیت خدا بر زمین می‌افتند»، چه دلیلی داریم که تشبیه کنیم؟ خویش را تأویل کن نِی ذکر را، خومان باید بالا بیاییم نه اینکه قرآن را پایین بکشیم.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ابراز داشت: هم مرحوم شیخ طوسی از ما (شیعیان) در تبیان و هم جناب زمخشری از برادران اهل سنت در کشاف نقل کردند که پیامبر خدا صلی‌الله علیه‌وآله فرمود سنگی هست که قبل از این که به نبوت برسم به من سلام می کرد و الآن هم او را می‌شناسم. خدا غریق رحمت کند مرحوم میرداماد را که فرمود در جریان تکلم سنگ‌ریزه در دست ابوجهل، معجزه پیامبر صلی‌الله علیه‌وآله گویا کردن سنگ‌ریزه نبود، معجزه حضرت این بود که پرده غفلت را از گوش ابوجهل برداشت تا او بشنود این سنگریزه‌ها چه می‌گویند، موسیی نیست که تا صوت انا الحق شنود ورنه این زمزمه اندر شجری نیست که نیست.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به آیه شریفه «إِنَّ الْمُلُوکَ إِذَا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوهَا وَ جَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً وَکَذَلِکَ یَفْعَلُونَ» گفت: هنوز برای ملکه سبا مشخص نبود که دعوت حضرت سلیمان علیه‌السلام دعوت سلطنتی و ملوکانه است یا دعوت به وحی و توحید، لذا در محفل مشورتی این بانو با بزرگان دولتی بحث از هجوم ملوکانه به شهر و خرابی بعد از آن مطرح است و در مورد هدایا هم می‌گوید هدایا را بفرستیم تا ببینیم با هدایا ملوکانه برخورد می کنند یا با روش انبیاء.
وی ادامه داد: مرحوم شیخ طوسی در تبیان و بسیاری از بزرگان درباره «کذلک یفعلون» در این آیه شریفه گفته‌اند این قول خدای متعال است یعنی این حرف را تأیید کرده است که سلطنت همین است، جنگ جهانی اول و دوم نشان داد که هر جا یک قدرتمندی وارد بشود چه می‌شود، در هر جای دنیا که ظالمانه وارد شدند مثل شرق ما در افغانستان و پاکستان و در غرب ما در عراق مظلوم دیدیم که وارد شدند و چه کردند، این ورود انبیا است که وقتی وارد می‌شوند می گویند «انتم الطلقاء» شما آزاد شده‌اید.
بشر را باید با توحید قانع کرد
این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به این که مشکل قوم سبا اقتصادی نبود بلکه اعتقادی بود، خاطر نشان کرد: پیشرفت دنیایی ربطی به معارف الهی ندارد. الآن که عصر جاهلیت نیست و به تعداد موتور و دوچرخه‌ای که در این کوی و برزن هست بالای سر ما ماهواره وجود دارد، در این عصر علم، در هند که سرزمین اسرار و رموز است هنوز موش پرستی می‌کنند، هنوز آن پیرمرد دختری را زنده به گور می‌کند.
وی ادامه داد: اگر دین، قرآن و عترت، معارف الهی و معالم دین به جایی نرود این مشکلات وجود دارد. ممکن است بشر آسمان را تسخیر کند ولی کمبود اعتقادی داشته باشد. اگر این کمبود اعتقادی را با دین پر نکردیم با وهم پر می‌شود. این عرفان‌های کاذب، فال‌گیری‌ها، نخودگیری‌ها، شانسها و غیره جز فسون و فسانه چیز دیگری نیست. ممکن است کسی نماز نخواند ولی به شانس معتقد باشد، به عدد 13 معتقد باشد، این دین را که حق محض است قبول ندارد اما 13 را که خرافات است قبول دارد. پس پیشرفت مادی دلیل پیشرفت در معارف نیست و هر کدام راه جدایی دارد. بشر را بایید با توحید قانع کرد و لا غیر.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به ارسال هدایای ملکه سبا برای حضرت سیمان علیه‌السلام گفت: حضرت به نماینده قوم سبا گفت اینها چیست که آورده‌ای؟ ما می خواهیم شما را به یک حقیقتی دعوت کنیم، ما شما را به این حکومت خودمان بر جمع بشریت دعوت نکرده‌ایم، غرض کشورگشایی نداریم، می‌خواهیم به اینجا بیایید آشنا بشوید بعد باهم مسلمان باشیم، در آخر هم ملکه سبا تسلیم دین الهی شد.
این استاد عالی حوزه علمیه قم درباره نامه امام به گورباچف گفت: «ادوارد شوارد نادزه» که آن روز وزیر امور خارجه بود بعد رئیس بعضی از کشورهای منحل شده شوروی شد، وقتی آمد به ایران و به حضور امام رضوان‌الله‌تعالی‌علیه رسید، امام فرمود «من می‌خواستم یک دریچه تازه‌ای از جهان‌بینی را بر روی شما باز کنم» که این همان حرف انبیا علیهم‌السلام است.